«Χαίρομαι για την αναγνώριση που λαμβάνει ο διαγωνισμός. Ένα think tank για ένα βιώσιμο μέλλον μπορεί να ξεκινήσει να αναπτύσσεται εδώ και τώρα» λέει ο Βασίλης Μπαρτζώκας και μας μιλάει για το ανοικτό κάλεσμα του Pandemic Architecture, τον διαγωνισμό που έγινε viral, με μεγάλη ανταπόκριση συμμετοχών και άρθρο στο ΒΒC. «Είμαι υπέρμαχος της δράσης. Πιστεύω ότι ο καθένας πρέπει να γίνεται ακτιβιστής του εαυτού του και μέσα από αυτό, να προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο» εξηγεί ο εμπνευστής της ιδέας.
Η ζωή μετά τον κορονοϊό έφερε νέα ερωτηματικά στο μυαλό μας, στη ζωή μας εντός -κυρίως- και εκτός των τειχών. «Οι πόλεις σίγουρα δεν γκρεμίζονται και ξαναχτίζονται, αλλά η λειτουργία του χώρου επαναπροσδιορίζεται! Οι αρχιτέκτονες είναι εδώ για να βοηθήσουν» εξηγεί ο Βασίλης ενώ συμπληρώνει: «η εποχή γεννά περισσότερα φιλοσοφικά ερωτήματα παρά απαντήσεις. Η αρχιτεκτονική συνήθως ακολουθεί και «ντύνει» τις κοινωνικές αλλαγές και τις μεταβάσεις. Σε ένα πολύ ευτυχές σενάριο, θα μπορούσε άραγε να λειτουργήσει ως θεματοφύλακας της δημοκρατίας;».
-Πες μου την ιστορία σου.
Γεννήθηκα στην Θεσπρωτία και τα πρώτα χρόνια της ζωής μου τα πέρασα στο οικογενειακό μας σπίτι και επιχείρηση στην Καλλιθέα. Μεγάλωσα με πολύ αγάπη, ζεστασιά, χιούμορ, πάντα με έμπνευση και ιδιαίτερη δύναμη στα δύσκολα. Αυτά τα συναισθήματα και αξίες δεν παύουν διαχρονικά να είναι μέρος της καθημερινότητάς μου. Η οικογένειά μου ανέπτυξε πρωτότυπη επιχειρηματική δραστηριότητα στην εισαγωγή και εμπορία αρχιτεκτονικών υλικών. Τα μεγαλύτερα brands από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ έφταναν στα γραφεία μας, όπου συγκεντρώνονταν οι αρχιτέκτονες για να ενημερωθούν. Εκεί ενηλικιώθηκα και εγώ και η μεγάλη μου αγάπη για την αρχιτεκτονική. Τη συνδύασα με τις σπουδές μου στο Business Administration, με ειδίκευση στο Marketing. Μέχρι σήμερα έχω δραστηριοποιηθεί στο Marketing της Αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα, το Βερολίνο και σε πόλεις της Κίνας όπως το Πεκίνο, το Χονγκ Κονγκ, το Γκουζντζο και άλλα... Σήμερα η οικογένειά μου έχει εμπλουτιστεί με τρία υπέροχα παιδιά και μία υπέροχη σύντροφο. Όλοι τους μου δίνουν δύναμη και έμπνευση για να συνεχίζω.
-Πως έφτασες στην ίδρυση της Design Ambassador;
Ένα σύνολο από δράσεις και έργα για την προώθηση τους design και της αρχιτεκτονικής έπρεπε να οργανωθούν κάτω από ένα brand – μία συνεκτική ταυτότητα. Καθώς πολλοί συνεργάτες με αποκαλούσαν ο «πρεσβευτής του design», αποφασίσαμε να κάνουμε την … ιδιότητα brand. Όταν γεννήθηκε η Design Ambassador είχε ήδη διοργανωθεί η μεγαλύτερη ημερίδα για το design και την αρχιτεκτονική στην Ελλάδα, η ΕΣΩ, στο Μεγάλο Αμφιθέατρο της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών σε συνεργασία με τον Δημήτρη τον Φακίνο δημιουργό των European Design Awards – φέτος θα έχουμε τη 10η διοργάνωση με αφιέρωμα στις γυναίκες αρχιτέκτονες. Εν τω μεταξύ, το 2008 δημιουργήθηκε το Green Design Festival. Στο πλαίσιο του, μόδα, γραφιστική, αρχιτεκτονική και design «εγκαταστάθηκαν» σε ένα οικολογικό μουσείο 1000 τμ στο Σύνταγμα, με κοινό άξονα την βιωσιμότητα. Η διοργάνωση είχε προσελκύσει 150.000 επισκέπτες και παρέμεινε στο Σύνταγμα με την συμφωνία του δήμου, για ένα μήνα. Το Green Design Festival επαναλήφθηκε το 2010. Το έτος που μεσολάβησε, στη Θεσσαλονίκη δημιουργήσαμε την βιβλιοθήκη «The Archive», έναν χώρο που πρόσφερε 24ωρη πρόσβαση σε όλα τα εργαλεία που χρειάζονταν οι νέοι αρχιτέκτονες και designers.
Είτε μόνοι για την έρευνά τους, είτε μαζί με τους πελάτες τους για να δουν υλικά κλπ. Δεν ζητήσαμε ποτέ χρήματα από τους επισκέπτες και το εντυπωσιακό είναι πως παρά την ελεύθερη πρόσβαση, για τα χρόνια που λειτούργησε, δεν βανδαλίστηκε ποτέ! Το «The Archive», μέσω pop up εκθέσεων υπό τον τίτλο «The Archive Epeisodes» αποτέλεσε ακόμα έναν χώρο έκφρασης νέων δημιουργών. Στο πλαίσιό τους, οι επιμελήτριες αρχιτέκτονες Κατερίνα Κοτζιά και Κορίνα Φιλοξενίδου, είχαν, μεταξύ άλλων, φέρει ένα κομμάτι από την Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας, μέσω της ελληνικής συμμετοχής «From Athens to Venice by sound». Tο 2012 είναι η χρονιά του DESIGNLOBBY. ASIA, μία πλατφόρμα που σκοπό της είχε να συστήσει την ελληνική δημιουργική σκηνή - φωτογράφους, αρχιτέκτονες, σχεδιαστές, graphic designers - σε μεγάλες εταιρείες στην Ασία για να προσελκύσει δουλειές από εκεί εδώ. Ελληνικά έργα «ταξίδεψαν» σε σημαντικές πόλεις όπως το Πεκίνο, το Χονγκ Κονγκ και η Γκουαντζό με roadshows σε θεσμούς όπως το Beijing Design Week, η Business of Design Week και η Canton Fair κατ’ αντιστοιχία προς τις πόλεις. Στόχος μου ήταν να οργανώσω όλα αυτά που αγαπούσα να κάνω ώστε να μπορώ να τα προσφέρω ώς ένα προιόν. Αυτή την στιγμή είμαστε ίσως η μοναδική εταιρία στην Ελλάδα και μία από τις πολύ λίγες στον κόσμο που ασχολούνται με την επικοινωνία, την στρατηγική και τις παραγωγές με έμφαση την Αρχιτεκτονική και το Design.
-Μίλησέ μου για την Design Ambassador. Ποιοι είστε, με ποιους δουλεύετε, ποιοι είναι οι τομείς δράσης;
Η εταιρεία Design Ambassador ασχολείται με την επικοινωνία, τις δημόσιες σχέσεις, τα events και το consulting, με επίκεντρο την Αρχιτεκτονική και το Design. Ανακαλύπτουμε νέα ταλέντα προσπαθώντας να γεφυρώσουμε το χάσμα μεταξύ δημιουργών και εταιριών. Κάνουμε Matchmaking, Βοηθάμε δηλαδή τις εταιρείες στην εύρεση των κατάλληλων δημιουργών βάσει του brief, των αναγκών και του budget Παράλληλα αναλαμβάνουμε τη δημιουργία ολοκληρωμένης επικοινωνίας, το branding και το image making αρχιτεκτονικών γραφείων και εταιρειών στον χώρο του Design και της Αρχιτεκτονικής. Φυσικά επιμελούμαστε συνέδρια, δράσεις, εκθέσεις και διαγωνισμούς αλλά και παρέχουμε ουσιαστική υποστήριξη σε επίπεδο lobbying και ολοκληρωμένες υπηρεσίες new business development, επικοινωνίας, δημοσίων σχέσεων και διαφήμισης. Η πλατφόρμα Archisearch.gr αποτελούν ένα influential αρχιτεκτονικό content hub από την Design Ambassador. Η βραβευμένη με Silver European Design Award στην κατηγορία των περιοδικών έντυπη συλλεκτική έκδοση “Archisearch Paper edition”, αποτελεί διεθνώς το πρώτο υβρίδιο μεταξύ coffee table book και free press.
-Τι είναι το ανοικτό κάλεσμα του Pandemic Architecture για το οποίο έγραψε και το BBC και έχει μεγάλη ανταπόκριση από τόσες πολλές χώρες;
Είμαι υπέρμαχος της δράσης. Πιστεύω ότι ο καθένας πρέπει να γίνεται ακτιβιστής του εαυτού του και μέσα από αυτό, να προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο. Η ιδέα του διαγωνισμού βρήκε συμμάχους και επικριτές από την πρώτη στιγμή. Στους συμμάχους βρίσκονται οι κριτές αποδεδειγμένου κύρους από όλο τον κόσμο. Καθηγητές, στελέχη τεράστιων γραφείων όπως η Gensler και η Foster + Partners, η UN Studio και Heathwrick αλλά και ιδρυτές σημαντικών γραφείων όπως ο Ora Ito και ο Roberto Palomba και Ακαδημαικοί όπως η Λυδία Καλλιπολίτη και η Σοφία Βυζοβίτη. Μέλη της επιτροπής έρχονται από Ιταλία, Γαλλία, Νέα Υόρκη, Λονδίνο, Ολλανδία και Ελλάδα . Σύμμαχοί μας είναι και οι συμμετέχοντες, οι οποίοι στις μέρες του εγκλεισμού, της απαισιοδοξίας και του θανάτου προτίμησαν μία δυναμική απάντηση στην πραγματικότητα, μέσω της δημιουργίας. περισσότερα από 500 γραφεία και άτομα από από περίπου 60 χώρες. Πολλοί σημαντικοί θεσμοί, όπως ο ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, ο Σύνδεσμος Αρχιτεκτόνων Δωδεκανήσου, ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Κύπρου και το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος. O διαγωνισμός έγινε πράγματι viral και μάλιστα από σημαντικά διεθνή ΜΜΕ, όπως το BBC.
Άλλοι σχεδιαστές επεξεργάζονται γρήγορες, υλοποιήσιμς, αποτελεσματικές λύσεις ανάγκης όπως νοσοκομεία σε μία εβδομάδα, χωρίσματα ανάμεσα στις καθιστικές μονάδες σε εστιατόρια και παραλίες, ειδικές στολές για το αεροπλάνο.
-Πόσο χαρούμενο σε κάνει το γεγονός ότι μία ιδέα σου έγινε viral;
Χαίρομαι γενικά για την αναγνώριση που λαμβάνει ο διαγωνισμός. Ένα think tank για ένα βιώσιμο μέλλον μπορεί να ξεκινήσει να αναπτύσσεται εδώ και τώρα. Τα θέματα που θα συζητηθούν είναι το λιγότερο συναρπαστικά! Best practices όπως η επάρκεια στην κατασκευή ενός νοσοκομείου σε μία νύχτα, η «κατά λάθος» περιβαλλοντική ωφέλεια λόγω της λιγότερης κατανάλωσης καυσίμων στην περίοδο του εγκλεισμού, η συζήτηση για ένα πραγματικά βιωμένο σπίτι – κάστρο ( κι όχι φυλακή), ο τουρισμός για όλους ακόμα και στις πιο ακραίες συνθήκες όπως αυτές της πανδημίας, με σκοπό τη συνέχεια της οικονομίας αλλά και της ψυχολογικής μας ισορροπίας… Όλα αυτά είναι που με κάνουν πραγματικά χαρούμενο.
-Τι θα αλλάξει πιστεύεις στην αντίληψη της οικίας, του προσωπικού μας χώρου, μετά την πανδημία;
Σίγουρα περισσότερος κόσμος θα σκεφτεί τις επισκευές και την ενεργειακή αναβάθμιση. Οι πιο συνειδητοποιημένοι θα θελήσουν αλλαγές στους χώρους τους, ανάλογα με τις αλλαγές που βιώνουν στην καθημερινότητά τους. Οι πόλεις σίγουρα δεν γκρεμίζονται και ξαναχτίζονται, αλλά η λειτουργία του χώρου επαναπροσδιορίζεται! Οι αρχιτέκτονες είναι εδώ για να βοηθήσουν.
Ενώ η σύγχρονη πόλη χτίστηκε με βάση τα τότε γνωστά ιατρικά επιδημιολογικά δεδομένα, οι πόλεις σήμερα δεν αλλάζουν καθόλου εύκολα
-Εσύ εντοπίζεις διαφορές στο πως αντιλαμβάνεσαι τον χώρο σου, το σπίτι σου, πριν και μετά την εμφάνιση του κορονοϊού και την αναγκαστική καραντίνα που βίωσε ολόκληρος ο πλανήτης;
Το σπίτι μου έχει αρχιτεκτονική υπογραφή. Αυτό σημαίνει ότι ο σχεδιασμός ανταποκρίνεται στις ανάγκες μου ως κάτοικος. Οι τοίχοι και τα ανοίγματα προστατεύουν κάτι τόσο δικό μου όπως η ιδιωτική μου ζωή αλλά ταυτόχρονα, μέσω της θέας, με βοηθούν να επικοινωνώ με ένα όμορφο έξω που τόσο «απαγορεύτηκε» αυτή τη περίοδο. Ως προς τους χώρους και τη λειτουργικότητά τους, ανέκαθεν εργαζόμουν και ζούσα κυριολεκτικά κάθε χιλοστό του σπιτιού, οπότε αναλόγως συνεχίζω. Το γραφείο μου ήταν πάντα πλήρως εξοπλισμένο και σε ήσυχο σημείο, η κουζίνα ήταν ανέκαθεν χώρος για συνδημιουργία, το καθιστικό ήταν βιωμένος χώρος. Από αυτή την εποχή, μου λείπει η ανθρώπινη εγγύτητα με φίλους και συνεργάτες, αλλά αυτό είναι κάτι που θα αντέξω όπως όλοι οι πολίτες του κόσμου.
-Πέρα από τον προσωπικό χώρο, ποια θα είναι η επόμενη μέρα στην δομή και ανάπτυξη των πόλεων; Ποια θα είναι η πιο σημαντική ανάγκη για μία σύγχρονη πόλη;
Ενώ η σύγχρονη πόλη χτίστηκε με βάση τα τότε γνωστά ιατρικά επιδημιολογικά δεδομένα, οι πόλεις σήμερα δεν αλλάζουν καθόλου εύκολα. Επιπλέον υπάρχει μία γενικευμένη αντίληψη ότι το εμβόλιο και η θεραπεία θα είναι διαθέσιμη μέσα στο 2021. Ορισμένοι σχεδιαστές μελετούν τη μεγάλη εικόνα ενός άλλου τρόπου ζωής, με περισσότερες κοινωνικές, πρώτα απ’ όλα, αλλαγές. Όπως έναν συνολικά βιώσιμο τρόπο ζωής, με όλες τις αλλαγές που πρέπει να υιοθετήσουμε για λιγότερη κατανάλωση πόρων. Άλλοι σχεδιαστές επεξεργάζονται γρήγορες, υλοποιήσιμς, αποτελεσματικές λύσεις ανάγκης όπως νοσοκομεία σε μία εβδομάδα, χωρίσματα ανάμεσα στις καθιστικές μονάδες σε εστιατόρια και παραλίες, ειδικές στολές για το αεροπλάνο.
-Ποια είναι η μεγαλύτερη αλλαγή που θα φέρει η νέα εποχή στην αρχιτεκτονική;
Σε μία τόσο νέα κατάσταση, οι προβλέψεις είναι ανέφικτες και η σκέψη γεννά περισσότερα φιλοσοφικά ερωτήματα παρά απαντήσεις. Το εύρος και το μέγεθος των αλλαγών θα εξαρτηθεί από το πότε θα έχουμε τελικά το εμβόλιο και τη θεραπεία, ώστε ο Covid-19 να πάψει να αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για τη ζωή όπως την ξέραμε μέχρι τώρα. Αν αυτό γίνει εγκαίρως, θα είναι εφικτό να ερευνήσουμε περαιτέρω αλλά πλέον και να εφαρμόσουμε έναν άλλο, βιώσιμο τρόπο ζωής, με όλες τις αλλαγές που συνεπάγεται στον «τρόπο που δουλεύουν τα πράγματα»; Πόσο πιθανή είναι, ωστόσο, να μη βρεθεί εγκαίρως το εμβόλιο και με τι επιπτώσεις σε όλο το φάσμα της ζωής κάθε ανθρώπου, λόγω πολιτικών και οικονομικών αποφάσεων; Η αρχιτεκτονική συνήθως ακολουθεί και «ντύνει» τις κοινωνικές αλλαγές και τις μεταβάσεις. Σε ένα πολύ ευτυχές σενάριο, θα μπορούσε άραγε να λειτουργήσει ως θεματοφύλακας της δημοκρατίας;
archisearch.gr/architecture/open-call-pandemic-architecture
Photo by Costas Spathis @spathumpa
Ακολουθήστε το WomanToc στο Instagram
