«Όταν οι άνθρωποι κοιτάζουν τις εικόνες μου θέλω να νιώθουν σαν να επιθυμούν να διαβάσουν ένα ποίημα για δεύτερη φορά ή μία φράση από κάποιο λογοτεχνικό βιβλίο» είχε πει κάποτε ο σπουδαίος, μεταπολεμικός φωτογράφος, Ρόμπερτ Φρανκ, ο οποίος πέθανε στις 9 Σεπτεμβρίου του 2019, σε ηλικία 94 ετών.
Ο Ρόμπερτ Φρανκ τράβηξε ασπρόμαυρες αριστουργηματικές εικόνες, που όρισαν το φόντο της εποχής του και εξιστόρισαν τα γεγονότα της σύγχρονης ιστορίας. Ήταν ο πρώτος που έφερε στο προσκήνιο τους απόμαχους της ζωής. Ηλικιωμένοι, εργάτες, επιβάτες λεωφορείων, μαύροι, περαστικοί, όλοι οι ήρωες του πρωταγωνίστησαν στα φωτογραφικά ντοκουμέντα του Φρανκ.
Παιδί μιας οικογένειας βιομηχάνων της Γερμανίας, γεννήθηκε στην Ελβετία, την οποία άφησε πίσω του και έφτασε στην Αμερική σε ηλικία 23 ετών. Με ένα αυτοκίνητο έκανε ένα road trip διασχίζοντας όλη τη χώρα, που έμελλε να καθορίσει το έργο του για πάντα. Μαζί του είχε μια Leica 35mm απθανατίζοντας ό,τι έβλεπε και του κινούσε το ενδιαφέρον. Οι 30.000 εικόνες που αιχμαλώτισε ο φακός του δεν είχαν τίποτα το ρομαντικό, το ειδυλλιακό, το άψογο.
«Κοιτάζω το κάδρο και προσπαθώ να βρω την αλήθεια, αλλά σίγουρα δεν υπάρχει η απόλυτη αλήθεια, εκτός ίσως από το ότι όλα αλλάζουν» θα πει κάποια στιγμή ο Ρόμπερτ Φρανκ.
Ο δρόμος, το μεγάλο στούντιο του Ρόμπερτ Φρανκ αποκάλυπτε έναν κόσμο που αργότερα θα γινόταν ο πρωταγωνιστής της διαμόρφωσης της ιστορίας, της συλλογικής συνείδησης και των κοινωνικών αλλαγών. Η αμερικανική κουλτούρα και οι αντιφάσεις της σε όλη τους τη δόξα, μια κουλτούρα μακράν της κατασκευής του αμερικανικού ονείρου στην οποία πρωταγωνιστούσε η μοναξιά, η φτώχεια, η τρέλα και ο ρατσισμός, ήταν το τελικό το αποτέλεσμα ενός από τα πιο οξυδερκή και στοχαστικά ταξίδια που έχουν γίνει στην αμερικανική ενδοχώρα.
«Η στιγμιαία κίνηση κάποιου είναι που δημιουργεί τη φωτογραφία» θα εξηγήσει ο Φρανκ.
Όταν αποτυπώθηκε στο «The Americans», ένα λεύκωμα που θεωρήθηκε αντιαμερικανικό καθώς έδειχνε την άγνωστη πλευρά και τη ματαίωση του αμερικανικού ονείρου, δε βρήκε κανέναν Αμερικανό εκδότη πρόθυμο να επενδύσει στη σκοτεινή πλευρά της χώρας του.
Έτσι, αρχικά, η πιο διάσημη σειρά φωτογραφιών του τυπώθηκε στη Γαλλία. Ακόμα και σήμερα είναι ένα από τα πιο εμβληματικά ολοκληρωμένα φωτογραφικά έργα της μεταπολεμικής περιόδου, ενώ παράλληλα επηρέασε όσο ελάχιστοι άλλοι την φωτογραφία δρόμου. Αργότερα, στην αμερικανική έκδοση, ο «πατριάρχης του μπιτ» Τζακ Κέρουακ, έγραψε τον πρόλογο.
«Πάνω από όλα η ζωή ενός φωτογράφου δεν στηρίζεται στην αδιαφορία» θα καταλήξει ο Ρόμπερτ Φρανκ.
Πηγή: Photograph: © Robert Frank/Courtesy Swiss Foundation for Photography Collection, Winterthur
*Με πληροφορίες από το elculture.gr
