Ο κύριος Ζara είναι επισήμως στην κορυφή της κατάταξης των πιο πλούσιων του κόσμου, ξεπερνώντας κατά 200.000.000 δολάρια τον Bill Gates. Και η επικράτηση αυτή δεν μας ξάφνιασε καθόλου, αν αναλογιστούμε ότι έχει κατακλύσει την υφήλιο με πάνω από 6.570 καταστήματα ρούχων.
Σχεδόν όλοι έχουν ακουστά την επωνυμία Ζara, αλλά ελάχιστοι είναι αυτοί που αναγνωρίζουν στο δρόμο τον πιο εύπορο άνδρα, τον ιδρυτή και κύριο ιδιοκτήτη του ομίλου ένδυσης Inditex, ο οποίος ακούει στο όνομα Amancio Ortega Gaona. Εκτός από το Zara, στην ίδια πολυεθνική ανήκουν και οι αλυσίδες Zara Home, Massimo Dutti, Stradivarius, Bershka, Oysho, Pull&Bear και Uterque. Παρόλο που έχει παραιτηθεί από τη διεύθυνση από το 2011, παραμένει βασικός μέτοχος του ομίλου με ποσοστό 60%.
Παράλληλα λοιπόν με την Inditex, ο Ortega είναι και ιδιοκτήτης κτιρίων σε όλο τον κόσμο. Ασχολείται με επενδύσεις σε ακίνητα, μια δραστηριότητα που τον οδήγησε να έχει σήμερα ένα χαρτοφυλάκιο ακινήτων αξίας αρκετών δις.ευρώ τόσο στην Ισπανία όσο και στις πιο κοσμοπολίτικες πρωτεύουσες του πλανήτη. Στα ακίνητά του συγκαταλέγονται ένας από τους ψηλότερους ουρανοξύστες στη Μαδρίτη και ένα από τα πιο πολυτελή ξενοδοχεία στο Μαϊάμι.
Ποια η ιστορία του αυτοδημιούργητου βασιλιά της “γρήγορης μόδας”
Ο ταπεινής καταγωγής Ισπανός γεννήθηκε το 1936 λίγο πριν από το ξέσπασμα του ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου. Ο πατέρας του ήταν εργάτης στα τρένα και γενικά η οικογένειά του βρισκόταν σε μεγάλη οικονομική δυσχέρεια. Όπως έχει αναφέρει η βιογράφος του Ortega, Κοβαντόνγκα Ο΄Σι «μια μέρα πήγε μαζί με τη μητέρα του να αγοράσουν τρόφιμα και τότε άκουσε τον υπάλληλο να της λέει ότι δεν μπορεί να της κάνει άλλη πίστωση». Εκείνη η στιγμή αποτυπώθηκε βαθιά στη μνήμη του, καθώς ένιωσε μεγάλη ντροπή για την αδυναμία των γονιών του να αγοράσουν τα βασικά.
Έτσι λοιπόν αποφάσισε να μην αφήσει ποτέ ξανά την οικογένεια του να βιώσει τέτοιες συνθήκες ανέχειας. Εγκατέλειψε το σχολείο σε νεαρή ηλικία, μετακόμισε μαζί με τους γονείς του στη Λα Κορούνια και πήγε να δουλέψει ως πωλητής σε μαγαζί με πουκάμισα. Με την εμπειρία που απέκτησε από το εμπόριο και συνοδοιπόρο την τότε σύζυγό του, Ροσαλία Μέρα, άνοιξε το 1963 τη δική του μικρή επιχείρηση, μια «οικοτεχνία» ραφής μπουρνουζιών και εσωρούχων. Παντρεύτηκαν το 1966 και μαζί δημιούργησαν το Zara το 1975 στο κέντρο της Λα Κορούνια. Αυτή ήταν και η αρχή μιας επιτυχημένης επιχειρηματικής πορείας. Η εταιρεία του άρχισε σταδιακά να επεκτείνεται σε διάφορες ισπανικές πόλεις. Το 1982 δημιούργησε το πρώτο κατάστημα Zara στη Μαδρίτη και το 1988 βγήκε εκτός συνόρων, με την πρώτη επιχειρηματική κίνηση στη γειτονική Πορτογαλία. Επόμενος στόχος η Νέα Υόρκη και η συνέχεια είναι γνωστή.
O Ortega αρχικά επιθυμούσε να δώσει στην επιχείρηση το όνομα Zorbas, επηρεασμένος από την επιτυχία της ομώνυμης ταινίας εκείνης της εποχής. Όμως, ένα καφενείο λίγα μέτρα πιο κάτω τον πρόλαβε, καθώς είχε ήδη κατοχυρώσει τη συγκεκριμένη ονομασία. Έτσι, εγκατέλειψε πολύ γρήγορα την ιδέα αυτή και επέλεξε να δώσει την επωνυμία Zara στην μετέπειτα μεγαλύτερη αλυσίδα του ομίλου του, ένα όνομα που του φάνηκε εύηχο και πολύ εύκολο στην αποστήθιση.
Σήμερα ο όμιλος έχει καταστήματα σε 86 χώρες, απασχολεί 128.000 ανθρώπους παγκοσμίως και οι πωλήσεις του μόνο αυξάνονται. Επίσης εργάζονται 350 σχεδιαστές, οι οποίοι αντιγράφουν τις διεθνείς τάσεις της μόδας και τις προωθούν σε φθηνότερη version. Τα περισσότερα προϊόντα δεν κατασκευάζονται στην Ασία, αλλά στην Ισπανία, την Τουρκία, την Πορτογαλία και το Μαρόκο. Στην κριτική που δέχεται η πολυεθνική για τις αντιγραφές, η απάντηση είναι πως προσφέρει αυτό που επιθυμεί το κοινό της. Και κάπως έτσι, ο όμιλος Inditex καταφέρνει σήμερα να φέρει τον τίτλο «ο βασιλιάς της γρήγορης μόδας». ‘Η πιο σωστά της «συνεπούς μόδας», όπως προτιμούν να λένε οι επικεφαλής του.
Ένας μεγιστάνας χαμηλών τόνων
Ο 81χρονος σήμερα δισεκατομμυριούχος αποτελεί το κλασικό παράδειγμα προς μίμηση στο χώρου του επιχειρείν. Ευφυής, αυτοδημιούργητος, μετριόφρων, επίμονος, εργατικός, πολυπράγμων και χαμηλών τόνων. Όλα τα χαρίσματα που θα έπρεπε να έχει κάθε επιχειρηματική φυσιογνωμία.
Οι σχέσεις του με τα media θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν από καταναγκαστικές έως και ανύπαρκτες. Το Bloomberg σε δημοσίευμά του έχει αναφέρει πως ο ίδιος έχει παραχωρήσει μόνο σε τρεις δημοσιογράφους συνέντευξη. Οι πρώτες μάλιστα φωτογραφίες που διέρρευσαν στον Τύπο ήταν μετά το 2000, όταν η εταιρεία του εισήχθη στο Χρηματιστήριο της Μαδρίτης, και χρειάστηκε να παρουσιαστεί αυτοπροσώπως στον Τύπο. Εξάλλου, ο ίδιος έχει δηλώσει στη βιογράφο του: "Θέλω οι μόνοι που μπορούν να με αναγνωρίσουν στο δρόμο να είναι η οικογένειά μου, οι φίλοι μου και οι άνθρωποι που δουλεύω μαζί τους".
Περνά τον περισσότερο χρόνο στο σπίτι του στη Λα Κορούνια μαζί με τη δεύτερη γυναίκα του, τη Φλόρα. Εκεί, στο προάστιο Arteixo βρίσκονται τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας, το «χωριό της Inditex» όπως το αποκαλούν οι ντόπιοι, το οποίο και επισκέπτεται αρκετά συχνά. Πηγαίνει στο ίδιο καφενείο σχεδόν καθημερινά και γευματίζει μαζί με τους εργαζόμενους στην καφετέρια της εταιρείας. Ποτέ δε βαριέται να εργάζεται και του αρέσει να ακούει φρέσκες ιδέες από το προσωπικό.
Δεν έχει αναπτύξει δημοσίως την επιχειρηματική του αντίληψη, ούτε έχει αποκαλύψει το μυστικό του πως κατάφερε από το μηδέν να αποκτήσει περιουσία που αγγίζει σήμερα το αστρονομικό ποσό των 85 δις. ευρώ. Εκπρόσωπος του Ortega, έχει επισημάνει πως ακόμη και για τον μεγιστάνα της “γρήγορης μόδας”, η επιτυχία ήρθε απρόσμενα. Κύριο μέλημά του ήταν να κάνει πολύ καλά τη δουλειά του και όχι να συσσωρεύει πλούτο. Το μοναδικό απόκτημα που ίσως αντανακλά τον πλούτο του είναι το 40μετρο γιοτ, το οποίο και πάλι θεωρείται σχετικά μικρό για τον άνθρωπο με τη μεγαλύτερη περιουσία παγκοσμίως.
Ο ίδιος εξαρχής επέλεξε να μη διαφημίζει τον όμιλό του, αλλά αντί γι' αυτό να επενδύει στην τοποθεσία και σε προβεβλημένα καταστήματα. Δε χρησιμοποίησε μεσάζοντες ή συνεργάτες franchise. «Ανακάλυψε» ένα από τα πιο αποτελεσματικά συστήματα προμηθειών παγκοσμίως, που του επιτρέπει να διακινεί 900 εκατομμύρια τεμάχια ρούχων ετησίως με παράδοση στο κατάστημα μέσα σε 48 ώρες από τη στιγμή της παραγγελίας. Και τέλος κατάφερε το «ακατόρθωτο», να κλείνει δηλαδή τις σεζόν με μηδαμινό στοκ εμπορευμάτων.
Δείτε ένα βίντεο με στιγμές από τη ζωή του:
Με 60 χρόνια εμπειρία, ξέρει απέξω και ανακατωτά τι θέλει το αγοραστικό του κοινό. Αυτή η γνώση άλλωστε τον ανέδειξε, αλλά δεν τον μετάλλαξε με το πέρας των δεκαετιών. Μέχρι και σήμερα διατηρεί χαμηλό προφίλ αποφεύγοντας συνεντεύξεις και κοσμικές εμφανίσεις. Κάθε φορά που βλέπει φωτογραφίες του στις εφημερίδες τον πιάνει ζαλάδα. Είναι περήφανος για την ταπεινή καταγωγή του και προσπαθεί πάση θυσία να διαφυλάξει την προσωπική του ζωή. Αφιερώνει αρκετό χρόνο στα παιδιά και τα εγγόνια του και πηγαίνει τακτικά στο εξοχικό του. Όσον αφορά την εξωτερική του εμφάνιση, δεν θα τον δείτε ποτέ με γραβάτα. Φοράει συνήθως μπλε μπλέιζερ, λευκό πουκάμισο και γκρι παντελόνι. Και κανένα από αυτά όμως δε φέρει το label Zara.
Ένα από τα χόμπι του είναι η ιππασία. Η αγάπη του για τα άλογα είναι μάλιστα τέτοια που έχει στην κατοχή του ολόκληρο ιππικό κέντρο στη πατρίδα του, τη Γαλικία. Φημολογείται ότι τα σαββατοκύριακα εκτρέφει κατσίκες και κοτόπουλα στην ίδια περιοχή. Ποιος λοιπόν δε θα ήθελε να είναι στη θέση του Ortega; Ενός ανθρώπου που ξεκίνησε να εργάζεται ως κλητήρας σε κατάστημα ρούχων και κατάφερε να κάνει τη φίρμα Zara σύμβολο μίας ολόκληρης αυτοκρατορίας μόδας low budget. Ένα πανίσχυρο brand name, που βγαίνει αλώβητο μέσα από την κρίση, δημιουργεί trends και φοριέται το ίδιο εύκολα τόσο από τον «απλό κόσμο» όσο και από τους γαλαζοαίματους.
