Στον καιρό των Bίκινγκς, των γενναίων πολεμιστών με τα περήφανα, ξύλινα καράβια και τις μακριές γενειάδες, η θέση της γυναίκας και του άντρα μέσα στην κοινωνία ήταν ακριβώς η ίδια. Οι γυναίκες δεν χρειάστηκε ποτέ να δώσουν μάχη για την πολυπόθητη ισότητα , η ισότητα απλώς υπήρξε αυτονόητη από την αρχή, και οι υποχρεώσεις όπως και η συνεισφορά των δύο φύλων στην καθημερινότητα, στη λήψη αποφάσεων και στην ανατροφή των παιδιών υπήρξαν εξ'αρχής μοιρασμένα ακριβώς στη μέση.
Η σκοτεινή, βόρεια θάλασσα που χωρίζει την Σκανδιναβία από την ηπειρωτική Ευρώπη (επειδή ακόμα και οι κοινωνικές μας δομείς είναι πρωτίστως γεωγραφικό ζήτημα) στάθηκε αρκετή ώστε να διαμορφώσουν οι χώρες της κρύας σκανδιναβικής χερσονήσου την δική τους νοοτροπία όσο αναφορά στην αντίληψη των κατοίκων τους πάνω σε θέματα διαπροσωπικών σχέσεων, αλλά και στον τρόπο που οι άντρες και οι γυναίκες αντιμετώπιζαν-και αντιμετωπίζουν ακόμα- ο ένας τον άλλον. Η νοοτροπία αυτή έμεινε σταθερή, αναλλοίωτη στο πέρασμα των αιώνων, να μας κοιτάζει στα μάτια ως φωτεινό παράδειγμα προς μίμηση (ακόμα κι εκείνες τις φορές που φαντάζει αρκετά ξένη σε σχέση με τα δικά μας δεδομένα και δεν την πολυκαταλαβαίνουμε).
Και έτσι κανείς δεν μπορεί να μιλήσει για το σεξ με πιο κουλ και άνετο τρόπο απ' ότι ένας Νορβηγός ή μία Νορβηγίδα, με πλήρη κατανόηση ότι εκείνη τη στιγμή δεν συζητούν για ένα ζήτημα ταμπού, αλλά για μία από τις πλέον φυσιολογικές και αναγκαίες λειτουργίες των ανθρώπων, έναν δίαυλο προς μία πιο υγιή επικοινωνία, έναν ωραίο τρόπο για να έρθουν δύο άνθρωποι πιο κοντά και να γνωριστούν καλύτερα.
«Ένας Νορβηγός δεν θα φωνάξει ποτέ στο τηλέφωνο σε δημόσιο χώρο, αλλά θα μιλήσει στους κοντινούς του ανθρώπους για την σεξουαλική του ζωή, ενώ οι Έλληνες κάνετε το ακριβώς αντίθετο,» θα μου πει η Νορβηγίδα Margrethe Salvesen Klippenberg, σεξολόγος και συγγραφέας, που βρέθηκε στην Αθήνα για να αποδομήσει τις βασικές διαφορές στον τρόπο που αντιμετωπίζουν το θέμα του σεξ οι δύο λαοί, αντικρουόμενοι από την φύση τους και πραγματικά τελείως διαφορετικοί ως προς τον τρόπο σκέψης του.
Οι γυναίκες δεν χρειάστηκε ποτέ να δώσουν μάχη για την πολυπόθητη ισότητα , η ισότητα απλώς υπήρξε αυτονόητη από την αρχή και οι υποχρεώσεις όπως και η συνεισφορά των δύο φύλων στην καθημερινότητα, στη λήψη αποφάσεων και στην ανατροφή των παιδιών υπήρξε πάντα μοιρασμένη ακριβώς στη μέση.
Δίπλα της, η Εύα Αντζά, η γυναίκα πίσω από την οργάνωση του συγκεκριμένου σεμιναρίου που έλαβε χώρα στον χώρο επιχειρηματικότητας Cube Athens στο πλαίσιο του Xpress It, μίας εταιρίας που ασχολείται σε βάθος με ζητήματα διαπροσωπικών σχέσεων, βελτίωσης των επικοινωνιακών μας μέσων και καλυτέρευση της προσωπικής μας ζωής, θα συμφωνήσει απόλυτα μαζί της. Η Εύα που έχει ζήσει 7 χρόνια στη Νορβηγία μοιάζει να γνωρίζει τον ξεχωριστό αυτό λαό απ' έξω και ανακατωτά. Μαζί με την Margrethe θα μου πουν ιστορίες από ραντεβού στα οποία θεωρείται απόλυτα λογικό η γυναίκα να πληρώσει το λογαριασμό, από εξόδους για ποτό στο τέλος των οποίων ο σερβιτόρος ρωτάει το ζευγάρι αν επιθυμούν να πληρώσουν μαζί ή ξεχωριστά και από νύχτες στο κρεβάτι κατά τις οποίες ο άντρας θυμάται πάντα να ρωτήσει την γυναίκα τι ακριβώς θέλει να της κάνει.
«Η Αθήνα είναι πανέμορφη και τα έχει όλα,» θα προσθέσει ενθουσιασμένη η Margrethe, σε αντίστοιχη ερώτηση για την χώρα μας. «Έχει τα πανέμορφα αρχαία, έχει ιστορικά κτίρια, υπέροχη νυχτερινή ζωή, έχει την κίνηση της μεγάλης πόλης και την καταγάλανη θάλασσα». Έχει έρθει μόλις δύο φορές στην Ελλάδα, αλλά έχει ήδη εντοπίσει αρκετά βασικά χαρακτηριστικά των Ελλήνων προκειμένου να μπορεί να κάνει μία δίκαιη σύγκριση ανάμεσα σε εμάς και τους Νορβηγούς. Σε μία ενδιαφέρουσα αφήγηση στην συνέντευξη που ακολουθεί.
Σήμερα θα συζητήσουμε μερικά πράγματα γύρω από την σεξουαλική αφύπνιση, αλλά και την σεξουαλική χειραφέτηση, ευελπιστώντας να βοηθήσω το κοινό να αποκτήσει μεγαλύτερη συνείδηση της σεξουαλικής του ταυτότητας και για το πώς οι εμπειρίες του παρόντος και του παρελθόντος είναι τελικά εκείνες που διαμορφώνουν τις σεξουαλικές μας προτιμήσεις, την κοινωνική κουλτούρα μας. Και, εν τέλει, πώς οι κοινωνίες που ζούμε καθορίζουν την σεξουαλικότητα μας και τον τρόπο που λειτουργούμε στις προσωπικές μας σχέσεις. Ως σεξολόγος νομίζω ότι είναι αρκετά ενδιαφέρον να αρχίσεις να δουλεύεις με τον εαυτό σου χρησιμοποιώντας διαφορετικές σεξουαλικής θεραπείας, οι οποίες μπορούν να βελτιώσουν τη ζωή σου γενικότερα.
Με τον όρο «σεξουαλική ενδυνάμωση» εννοούμε ότι στην σημερινή εποχή όλοι οι άνθρωποι θα έπρεπε να έχουν την δύναμη της επιλογής. Το όποιο έχει αποκλειστικά να κάνει με το πώς αντιλαμβανόμαστε την σεξουαλικότητα μας, πώς επιθυμούμε να την εκφράσουμε και πώς αυτή συνδέεται με το μυαλό, την ψυχή και το σώμα μας. Για μένα, λοιπόν, η συγκεκριμένη φράση σημαίνει να έχεις τη δύναμη να ζήσεις την σεξουαλική σου επιθυμία όπως ακριβώς την αισθάνεσαι και την ελευθερία αν την εκφράσεις ακριβώς με τον τρόπο που θέλεις.
Πιστεύω ότι οι περισσότεροι άνθρωποι, ακόμα και στις σύγχρονες κοινωνίες στις οποίες ζούμε, δεν έχουν συνείδηση του πραγματικού λόγου που διατηρούν συγκεκριμένες σεξουαλικές προτιμήσεις. Η αιτία είναι το ότι από μικρή ηλικία μαθαίνουμε για την σεξουαλικότητα μας μέσα σε πολύ διαφορετικές κοινωνικές αρένες. Δεν γνωρίζω ποιο είναι το παιδαγωγικό σύστημα στην Ελλάδα πάνω σε αυτά τα ζητήματα, αλλά στη Νορβηγία στα σχολεία υπάρχει ολόκληρο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που διδάσκει από νωρίς στα παιδιά βασικά πράγματα γύρω από το σεξ και βοηθάει σημαντικά στην σεξουαλική τους αφύπνιση. Παράλληλα, η εκπαίδευση ενός παιδιού ξεκινάει από νωρίς μέσα στην οικογένεια, αφού πολλοί γονείς αρχίζουν να μιλούν για το σεξ στα παιδιά τους, ενώ αυτά βρίσκονται ακόμα σε πολύ μικρή ηλικία. Ουσιαστικά η ίδια η δομή της κοινωνίας μας μάς καλεί από νωρίς να βρούμε την σεξουαλική μας ταυτότητα, ποιοι στα αλήθεια είμαστε και να την υποστηρίξουμε στις μελλοντικές μας επαφές με τους άλλους.
Είναι από τα πρώτα πράγματα που πρέπει να αλλάξουν προκειμένου να γίνουν οι άνθρωποι σταδιακά πιο εξοικειωμένοι και συμφιλιωμένοι με τις αληθινές τους σεξουαλικές προτιμήσεις είναι να δημιουργήσουμε μία κοινή, αντίστοιχη γλώσσα στην οποία όλοι θα μπορούμε να επικοινωνήσουμε. Με απλά λόγια να αρχίσουμε να είμαστε πιο ανοιχτοί στο πώς μιλάμε για την σεξουαλική μας ζωή, αλλά και για τα διαφορετικά πράγματα που πιθανόν αρέσουν στον καθένα μας. Γιατί το μεγαλύτερο πρόβλημα με το πώς αντιλαμβανόμαστε το σεξ στις σημερινές κοινωνίες είναι το ότι ενώ μιλάμε για ένα ζήτημα που είναι τόσο προσβάσιμο και τόσο οικείο σε όλους, την ίδια στιγμή παραμένει θέμα ταμπού για το οποίο δεν αισθανόμαστε άνετα να συζητήσουμε. Οπότε, ναι, θεωρώ ότι ο πιο γρήγορος δρόμος για να αλλάξει κάτι δραματικά είναι να αρχίσουμε να μιλάμε πολύ περισσότερο γύρω από το σεξ.
«Στρέιτ άντρας δεν είναι αυτός που δεν έχει πάει ποτέ του με έναν άλλον άντρα. Είναι εκείνος που έχει πάει με άντρα και δεν του άρεσε». Να ένα ρητό με το οποίο συμφωνώ απόλυτα, πρόκειται για μία πάρα πολύ ενδιαφέρουσα παρατήρηση. Θεωρώ πως η σεξουαλικότητα μας είναι ένα ολόκληρο, ανεξερεύνητο πεδίο και εγώ προσωπικά πιστεύω, πάνω απ' όλα, στα ανθρώπινα πλάσματα που συνδέονται το ένα με το άλλο, χωρίς να εμπλέκονται σε αυτά τα κοινωνικά όρια και οι νόρμες.
Η εντύπωση που έχω αποκομίσει από τους Έλληνες, όταν μιλάμε για θέματα σεξ ή σχέσεων, είναι ότι παραμένετε βαθιά παραδοσιακοί στον τρόπο που λειτουργείτε και φέρεστε στην προσωπική σας ζωή. Πιθανότατα αυτό να μην ισχύει τόσο έντονα για μία μεγαλούπολη όπως είναι η Αθήνα, ίσως η Αθήνα να είναι μία πιο μοντέρνα εκδοχή της Ελλάδας, ωστόσο, στην ελληνική επαρχία έχω την αίσθηση πως τα πράγματα είναι ακόμα πολύ συντηρητικά. Από τις συζητήσεις που έχω κάνει με Ελληνίδες έχω καταλάβει ότι οι άντρες στην χώρα σας είναι ακόμα πολύ «δύσκολοι» και διατηρούν πολύ σκληρές και παγιωμένες απόψεις σχετικά με το τι ζητούν από μία γυναίκα. Συνεπώς, από τη στιγμή που αυτό δεν αλλάζει, η συνεχώς αυξανόμενη γυναικεία χειραφέτηση κάνει τα πράγματα ακόμα πιο σύνθετα και τις δυνατότητες να δημιουργηθεί μία ανθηρή, υγιής ερωτική σχέση ακόμα πιο λιγότερες. Και εδώ είναι που υπάρχει η μεγάλη κόντρα. Γιατί ενώ οι άντρες παραμένουν πραγματικά οπισθοδρομικοί, οι γυναίκες στην Ελλάδα παρουσιάζονται όλο και πιο ανοικτές και πρόθυμες να δοκιμάσουν πράγματα, ακόμα και πολυγαμικές σχέσεις.
Θεωρώ ότι η βασική διαφορά των Ελλήνων με τους Νορβηγούς στις σεξουαλικές τους σχέσεις είναι το γεγονός ότι οι Νορβηγοί είναι πολύ πιο θετικοί και άνετοι στο να μιλήσουν για αυτή δημόσια, με φίλους τους ή με την οικογένεια τους. Από την άλλη, δεν θα ακούσεις ποτέ έναν Νορβηγό να μιλάει δυνατά μέσα στο λεωφορείο για κάποιο πρόβλημα που έχει ή για την προσωπική του ζωή. Με τους Έλληνες συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Ενώ, σαν λαός, είστε πολύ έντονοι και θορυβώδεις και μπορείτε εύκολα να ουρλιάξετε σε δημόσιο χώρο, μιλώντας στο τηλέφωνο, είστε εξαιρετικά απρόθυμοι να μοιραστείτε λεπτομέρειες από την προσωπική σας ζωή με τους οικείους σας.
Πριν λίγο καιρό έγραψα ένα βιβλίο για παιδιά πολύ μικρής ηλικίας στο οποίο εξηγώ με πλήρεις λεπτομέρειες την διαδικασία αναπαραγωγής και από που έρχονται, τελικά, τα παιδιά. Το βιβλίο ξεπούλησε μέσα σε δύο μόλις μήνες. Στη Νορβηγία οι δάσκαλοι διδάσκουν ό,τι χρειάζεται να γνωρίζουν τα παιδιά γύρω από το σεξ, από την τάξη του νηπιαγωγείου, προκειμένου να διασφαλίσει το κράτος και η κοινωνία πως μεγαλώνοντας θα γίνουν πιο υπεύθυνοι, πιο συνειδητοποιημένοι και, κατ' επέκταση, πιο ευτυχισμένοι ενήλικες.
Οι άντρες που προέρχονται από τις χώρες της Σκανδιναβίας, αλλά και από τη βόρεια Ευρώπη γενικότερα, είναι εξαιρετικά σταθεροί, πάρα πολύ προσγειωμένοι και υπερβολικά πιστοί. Παράλληλα είναι πολύ δεκτικοί και ανοιχτόμυαλοι. Νομίζω πως όλο αυτό πηγάζει από τα πάρα πολύ παλιά χρόνια, από τον καιρό των Βίκινγκς, πολύ πριν ο χριστιανισμός φτάσει στη Νορβηγία. Οι Βίκινγκς είχαν καταφέρει να δημιουργήσουν μία κοινωνία βαθιάς ισότητας, όπου όλα ήταν αποδεκτά και ο ρόλος των γυναικών ήταν ακριβώς ίσος με τον ρόλο των αντρών, το πολίτευμα ήταν δημοκρατικό και το σεξ πριν τον γάμο ήταν ένα συνηθισμένο φαινόμενο.
Δεν πιστεύω ότι από την φύση μας, από τον τρόπο με τον οποίο είμαστε κατασκευασμένοι, οι άντρες και οι γυναίκες, προσδοκούμε και περιμένουμε διαφορετικά πράγματα από το σεξ. Και οι δύο ψάχνουμε την ευχαρίστηση και αυτό είναι κάτι απόλυτα θεμιτό και υγιές. Ούτε νομίζω πως οι άντρες έχουν περισσότερες ή πιο έντονες σεξουαλικές ορμές απ' ό,τι οι γυναίκες.
Η ισότητα μέχρι τις μέρες μας αποτελεί ένα από τα βασικότερα συστατικά της νορβηγικής κοινωνίας και κάθε έννοια πατριαρχίας είναι κάτι πολύ ξένο ως προς τις ζωές μας. Όλοι οι άντρες δουλεύουν, όλες οι γυναίκες δουλεύουν και μοιραζόμαστε ευθύνες και υποχρεώσεις δια δύο. Οπότε αν βγω ραντεβού με έναν άντρα δεν θα είναι κάτι παράξενο να πληρώσω εγώ τον λογαριασμό και για τους δυο μας. Επίσης, ο σερβιτόρος ρωτάει πάντα αν επιθυμούμε να πληρώσουμε μαζί ή ξεχωριστά. Επιπλέον, όταν ένα ζευγάρι αποκτήσει παιδί το ασφαλιστικό μας σύστημα προβλέπει γονεϊκή άδεια και για τα δύο μέλη. Αρχικά, η μητέρα μένει για ένα διάστημα στο σπίτι με το μωρό και στη συνέχεια αναλαμβάνει ο πατέρας. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το ζευγάρι να μοιράζεται 50-50 όλες τις δουλειές, την κούραση και τις υποχρεώσεις απέναντι στο νέο μέλος της οικογένειας, κάτι που ενισχύει ακόμα περισσότερο την έννοια των ίσων ευθυνών.
Δεν πιστεύω ότι από την φύση μας, από τον τρόπο με τον οποίο είμαστε κατασκευασμένοι, οι άντρες και οι γυναίκες, προσδοκούμε και περιμένουμε διαφορετικά πράγματα από το σεξ. Και οι δύο ψάχνουμε την ευχαρίστηση και αυτό είναι κάτι απόλυτα θεμιτό και υγιές. Ούτε νομίζω πως οι άντρες έχουν περισσότερες ή πιο έντονες σεξουαλικές ορμές απ' ό,τι οι γυναίκες. Το θέμα είναι πως η γυναικεία σεξουαλικότητα έχει καταπιεστεί από την δομή των πιο συντηρητικών κοινωνιών για τόσες εκατοντάδες χρόνια, οι άντρες αισθάνονται τόσο μεγάλη απειλή από την έντονη σεξουαλικότητα των γυναικών που την καταπιέζουν σταθερά για αιώνες Κι έτσι οι γυναίκες καταλήγουν συχνά να αισθάνονται πως ο προορισμός τους σε αυτόν τον κόσμο είναι η αναζήτηση ενός καλού συντρόφου, πάνω στον οποίο θα μπορούν να βασιστούν, καταλήγοντας να επιδιώκουν την σεξουαλική επαφή ως ένα όχημα που θα τις οδηγήσει στον γάμο και σε μία σταθερή σχέση. Οι γυναίκες πολλές φορές νιώθουν ότι αν έχουν το σεξ χωρίς τη σχέση υποτιμούν τους εαυτούς τους ή ότι κάποιος θα σχολιάσει αρνητικά την αξία τους ή υπόληψη τους.
Το στοματικό σεξ είναι ένα από τα πρώτα πράγματα που θα έπρεπε να πάψει να είναι ταμπού στις σύγχρονες κοινωνίες, αφού είναι ο πιο σύντομος και απλός τρόπος για να προσφέρουμε ικανοποίηση στον σύντροφο μας. Στη Νορβηγία οι γυναίκες αισθάνονται πραγματικά πολύ άνετα με το να ζητήσουν από τον παρτενέρ τους να τους κάνει στοματικό έρωτα, αλλά και οι άντρες φροντίζουν πάντα να ρωτήσουν μία γυναίκα τι της αρέσει, ώστε να ξέρουν πώς μπορούν να την ικανοποιήσουν.
Το πιο οξύμωρο σε όλα αυτά είναι πως όταν πρωτοείπα σε φίλους στη Νορβηγία ότι θα έρθω στην Ελλάδα για να μιλήσω για την σεξουαλική χειραφέτηση και την ερωτική απελευθέρωση όλοι θεώρησαν πως πρόκειται για κάτι αχρείαστο γιατί η εικόνα που υπάρχει στο εξωτερικό για τους Έλληνες είναι πως σαν εραστές είσαστε πάρα πολύ ανοικτοί, πολύ θερμοί, πολύ παθιασμένοι και πάρα πολύ δεκτικοί. Είναι πραγματικά εντυπωσιακός ο διαφορετικός τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε ο ένας λαός την κουλτούρα του άλλου.
Κεντρική φωτογραφία: Ιωάννα Μορφινού
