Έχει μια αμετακίνητη γαλήνη στο πρόσωπό της. Οι κινήσεις της αδρές, η φωνή της καθησυχαστική, με αδιόρατη γαλλική προφορά που στρογγυλεύει κάποιες συλλαβές. Ήταν Οκτώβρης του 1999, η Μαρία Κουτσομάλλη μαζί με τον πατέρα της Κυριάκο βρισκόταν σε ένα ξενοδοχείο στη Νέα Υόρκη, όταν η Έλίζα Γουλανδρή κοίταξε τον πατέρα της και είπε «μάλλον θα ήταν καλό να έρθει κάποια στιγμή η Μαρία στο Ίδρυμα». Η ίδια η Μαρία το θεώρησε αδιανόητο. Ακριβώς 20 χρόνια μετά, στις 4 Οκτωβρίου του 2019 το Μουσείο του Ιδρύματος Βασίλη και Έλίζας Γουλανδρή άνοιξε για το κοινό παρουσιάζοντας μια θρυλική συλλογή μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης στην Αθήνα.
Η Μαρία Κουτσομάλλη-Μορώ είναι η υπεύθυνη της συλλογής, η καρδιά της καλλιτεχνικής δράσης του ιδρύματος σε Άνδρο και Αθήνα. Κάθεται στο γραφείο της. Έξω από το παράθυρο του πέμπτου ορόφου, η θέα της Ακρόπολης καθηλωτική. Παρατηρώ ότι προτιμά να μη βλέπει έξω. Όταν δεν με κοιτάζει στα μάτια, στρέφει το βλέμμα στον τοίχο πίσω μου, εκεί όπου βρίσκονται φωτογραφίες των παιδιών και αγαπημένων της προσώπων. Τη ρωτώ σε τι κατάσταση είναι τώρα, σχεδόν δύο μήνες μετά τα «θυρανοίξια» –με τους χιλιάδες επισκέπτες από όλο τον κόσμο να στέκονται εκστατικά μπροστά στα έργα του Έλ Γκρέκο, του Πικάσο, του Βαν Γκογκ, του Τζάκσον Πόλοκ, του Φράνσις Μπέικον και τόσων άλλων σπουδαίων της παγκόσμιας τέχνης– και ποιο είναι το state of mind της. «Ότι πρέπει να κρύψω την κούρασή μου», μου λέει γελώντας.
Η Μαρία Κουτσομάλλη είναι μια γυναίκα γεμάτη εκπλήξεις και αυτό διακρίνεται ήδη από την πρώτη στιγμή που τη συναντάς. Δεν μπαίνει σε στερεότυπα αίγλης, αποθέωσης, θέσης και ρόλου για να δώσει μια απάντηση συμβατική. Παραδέχεται την κούρασή της. Αβίαστα. Και ίσως αυτό είναι ένα από τα μυστικά της. Δεν είναι το μόνο όμως.
«Είμαι πάρα πολύ ανοιχτός άνθρωπος. Ακούω τα πάντα χωρίς προκαταλήψεις. Σε αυτό με βοήθησαν τα χρόνια που έζησα στο Παρίσι, σε μια κοινωνία ανοιχτή, στραμμένη προς τον άλλο, όπου εθνικότητες και θρησκείες ζούσαν μαζί». Γιατί η Μαρία Κουτσομάλλη γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Παρίσι, στο 16o διαμέρισμα, πριν από την εποχή του μίσους, του εθνικισμού, της ανόδου των ακροδεξιών ομάδων. Επιστροφή στην αρχή: Ήταν λοιπόν 18 χρόνων, τον Οκτώβρη του 1999, στη Νέα Υόρκη όταν η Ελίζα Γουλανδρή είχε την ιδέα να ασχοληθεί η Μαρία με το Ίδρυμα. Ακόμα και σήμερα, όταν σκέφτεται εκείνη τη μέρα, δεν πιστεύει ότι ήταν κάτι προσχεδιασμένο. Εξάλλου ο πατέρας της, που ήταν προσωπικός γραμματέας του Βασίλη Γουλανδρή από το 1972, δεν την πίεσε ποτέ να ασχοληθεί με την τέχνη, μάλλον τον γοήτευε περισσότερο η ιδέα να τη δει ως στέλεχος σε μια μεγάλη εταιρεία. Εκείνη τη στιγμή όμως στη Νέα Υόρκη αιφνιδιάστηκε. «Εγώ, μεγαλωμένη στη Γαλλία, ξέρω ότι πρέπει να κερδίσεις τη δουλειά σου, να έχεις τα προσόντα για αυτήν, να μην την κάνεις επειδή είσαι ο γιος ή η κόρη κάποιου».
Διαβάστε τη συνέχεια στο harpersbazaar.gr
*Φωτογραφίες: Yannis Bournias (This Is Not Another Agency*). Fashion Director: Νατάσα Λιονάκη