Αν όλα όσα χρειάζεται ένας άνθρωπος για να είναι ευτυχισμένος είναι ένας κήπος και βιβλία, η κυριακάτικη ξενάγηση που διοργάνωσε η ομάδα Say Yes στον Βοτανικό Κήπο Διομήδους στο Χαϊδάρι μας πρόσφερε περισσότερα από όσα θα μπορούσαμε να ζητήσουμε. Έναν περίπατο σε μια τεράστια, καταπράσινη και ολάνθιστη έκταση που μοιάζει να απέχει έτη φωτός από την Αθήνα, με έναν άνθρωπο-εγκυκλοπαίδεια σε ρόλο ξεναγού, με πλούτο γνώσεων και μεταδοτικότητα, τον περιβαλλοντολόγο-δασολόγο Παύλο Χριστακόπουλο. Δεν θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερη επιβεβαίωση της φιλοσοφίας των Say Yes, πως όταν λες το «ναι» σε μια πρόταση συνήθως συμβαίνουν όμορφα πράγματα.
Ήταν ένα πρωί Κυριακής μέσα σε ένα απελπιστικά βροχερό ανοιξιάτικο Σαββατοκύριακο, που τα σύννεφα άνοιξαν σαν αυλαία αποκαλύπτοντας τον Βοτανικό Κήπο Διομήδους, τον μεγαλύτερο όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλη την ανατολική Μεσόγειο, κι εμείς τρυπώσαμε μέσα από εκείνο το παράθυρο ευκαιρίας και βρεθήκαμε στο λουσμένο από τον ήλιο αναψυκτήριο στην είσοδό του, σημείο ραντεβού για την ξενάγηση. Ανάμεσα σε ζευγάρια, παρέες κάθε ηλικίας και οικογένειες με μικρά παιδιά βρίσκεται και η γυναίκα που δημιούργησε τη Say Yes, Βάσω Σκόπα.
Η κ. Σκόπα ανέκαθεν απολάμβανε να οργανώνει τις βόλτες της παρέας της, που μεγάλωνε διαρκώς. Μεγάλωνε και ο γιος της, φοιτητής σήμερα, αφήνοντάς τη με περισσότερο ελεύθερο χρόνο και ενέργεια, που τελικά αποφάσισε να διοχετεύσει, μαζί με το οργανωτικό πνεύμα και την ανάγκη της για νέες φιλίες και ενδιαφέροντα, στη δημιουργία της Say Yes.
Οι δράσεις τους, μας εξηγεί η κ. Σκόπα, δεν περιορίζονται σε ένα αντικείμενο αλλά περιλαμβάνουν προτάσεις για όλους, από μαγειρική και face yoga μέχρι ξεναγήσεις σε εκθέσεις και αξιοθέατα. Κοινό σημείο τους το κλίμα παρέας, που εμπνέει όλους όσοι παίρνουν μέρος σε μια διοργάνωση να επιστρέφουν ξανά και ξανά, και το γεγονός ότι όλες οι δράσεις είναι προηγουμένως δοκιμασμένες, όπως μας διαβεβαιώνει. Η άψογη από κάθε άποψη εμπειρία μας από την ξενάγηση δεν μάς αφήνει λόγο να αμφιβάλλουμε.
Ο περιβαλλοντολόγος-δασολόγος μάς μυεί αρχικά στην ιστορία του κήπου, που ιδρύθηκε το 1951 με βάση το κληροδότημα του Αλέξανδρου Διομήδους (ο οποίος υπήρξε, μεταξύ άλλων, υπουργός Εξωτερικών και διοικητής της Εθνικής Τράπεζας) και άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό το 1975, μετά την ολοκλήρωση της διαμόρφωσής του, υπό την αιγίδα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Καθώς διασχίζουμε τα 1.860 στρέμματα όπου σήμερα συνυπάρχουν περίπου 4.000 είδη φυτών, μια εντυπωσιακά περιποιημένη για τα ελληνικά δεδομένα όαση, περνάμε πλάι από ξύλινα υπαίθρια παιχνίδια για παιδιά κάθε ηλικίας. Μπαίνουμε μέσα στο πευκοδάσος αλλά και σε έναν βραχόκηπο όπου κόβει βόλτες νωχελικά μια χελώνα. Μαθαίνουμε για αυτοφυή είδη, όπως την ιδιαίτερα ανθεκτική στο ελληνικό ξηρό κλίμα χαλέπιο πεύκη και το υποτιμημένο πουρνάρι, που προστατεύει το έδαφος από τη διάβρωση. Ξαφνιαζόμαστε από τη μικρογραφία δάσους μπαμπού που συναντάμε στη διαδρομή. Μελαγχολούμε μπροστά στο μνημείο των εκτελεσθέντων της Εθνικής Αντίστασης από τους Γερμανούς το 1944. Φωτογραφίζουμε ασταμάτητα τον γεμάτο χρώματα ανθώνα. Ψάχνουμε για ψάρια στη μικρή λίμνη.
Στο μεταξύ η ξενάγηση απλώνεται πέρα από τη χλωρίδα και την πανίδα του κήπου, αλλά με έναν τρόπο που την κάνει πιο συναρπαστική χωρίς ποτέ να πλατειάζει. Ο ειδικός μάς λέει για μια εξημερωμένη αλεπού, που τα βράδια του καλοκαιριού κατεβαίνει στο αναψυκτήριο και τρώει σχεδόν μέσα από τα χέρια των ανθρώπων, αλλά και για τα ακραία καιρικά φαινόμενα που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή.
Η περιγραφή της καταστροφικής πυρκαγιάς στο Μάτι και των παραγόντων που της έδωσαν τέτοιες διαστάσεις -οι άνεμοι που φυσούσαν εκείνη τη μέρα έστελναν τις φλόγες ένα χιλιόμετρο μακριά, εξηγεί ο περιβαλλοντολόγος- έρχεται σε αντίθεση προς εκείνο το φωτεινό, ανοιξιάτικο πρωινό στο δάσος. Αλλά λειτουργεί και σαν μια δυνατή υπενθύμιση του τι μπορούμε να κάνουμε για να αποφύγουμε ανάλογες τραγωδίες στο μέλλον. Το θέμα κλείνει όσο πιο αισιόδοξα θα μπορούσε, με μια περιγραφή των μηχανισμών αναγέννησης της φύσης μετά τη φωτιά.
Τα βράδια του καλοκαιριού μια εξημερωμένη αλεπού κατεβαίνει στο αναψυκτήριο και τρώει σχεδόν μέσα από τα χέρια των ανθρώπων
Αυτή την εποχή η αναγέννηση της φύσης γίνεται αισθητή σε κάθε γωνιά του Βοτανικού Κήπου Διομήδους. Ιδιαίτερα στον ανθώνα, όπου οι επισκέπτες στρέφουν μαζικά το κεφάλι τους προς τις ανθισμένες, φούξια κουτσουπιές, οι γονείς παίζουν με τα παιδιά στο γρασίδι και τα ζευγάρια αγκαλιάζονται δημιουργώντας εικόνες που μοιάζουν βγαλμένες από ρομαντικές καρτ ποστάλ του παλιού καιρού.
Ο περίπατος ολοκληρώνεται με έναν καφέ στο αναψυκτήριο, κάτω από τα δέντρα και τον ήλιο, όπου η ομάδα ανταλλάσσει αστεία και αναμνήσεις από προηγούμενες δράσεις - για τους περισσότερους, όπως καταλαβαίνουμε, ο βοτανικός κήπος δεν ήταν η πρώτη επαφή με τη Say Yes. Η κ. Σκόπα μάς λέει για μια αφιέρωση που ξετρύπωσε πρόσφατα σε ένα παλιό βιβλίο ψυχολογίας στη βιβλιοθήκη της: «Στη Βάσω, που χαμογελάει ακόμα και στον ύπνο της». Μάλλον δεν υπάρχει καλύτερη φράση να περιγράψει τη διάθεση της Say Yes. Μια δράση της αρκεί για να μας εφοδιάσει με χαμόγελα που θα επιστρατεύσουμε και στο φως και το σκοτάδι.
Info
Περισσότερες πληροφορίες για τη Say Yes και τις επόμενες δράσεις της θα βρείτε εδώ: sayyes.gr. Η ιστοσελίδα του Βοτανικού Κήπου Διομήδους είναι www.diomedes-bg.uoa.gr