Κατά καιρούς έχουν βγει αρκετές έρευνες σχετικά με τα ναρκωτικά και το πόσο εθιστικά είναι. Εκείνο που απασχολεί κατά κύριο λόγο τους ερευνητές είναι τα χαρακτηριστικά που κάνουν κάτι εθιστικό. Συγκεκριμένα, ο βαθμός εθισμού ενός ναρκωτικού εξαρτάται από τις βλάβες που προκαλεί στον χρήστη, το κόστος πώλησής του, το κατά πόσο ενεργοποιεί το σύστημα ντοπαμίνης στον εγκέφαλο, την ευχαρίστηση που προκαλεί, τον βαθμό στέρησης αλλά και το πόσο εύκολα μπορεί κάποιος να «κολλήσει».
Ο David Nutt, καθηγητής νευροφαρμακολογίας μαζί με τους συνεργάτες του έχουν καταλήξει στο top 5 των πιο εθιστικών ναρκωτικών. Δύο από αυτά, μάλιστα, είναι ευρέως διαδεδομένα και κυκλοφορούν ελεύθερα προς κατανάλωση.
1. Ηρωίνη
Η ηρωίνη βρίσκεται πρώτη στη λίστα με βαθμό 2,5 στα 3. Πρόκειται για οπιούχο που προκαλεί έως και 200% αύξηση του επιπέδου της ντοπαμίνης στο σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου. Εκτός του ότι είναι αναμφισβήτητα το πιο εθιστικό ναρκωτικό, η ηρωίνη είναι επικίνδυνη γιατί η δόση που μπορεί να προκαλέσει το θάνατο είναι μόλις πέντε φορές μεγαλύτερη από την συνηθισμένη δόση. Παράλληλα, έχει αξιολογηθεί ως η δεύτερη πιο επιβλαβής ναρκωτική ουσία τόσο για τους χρήστες όσο και την κοινωνία.
2. Αλκοόλ
Παρόλο που η κατανάλωσή του είναι νόμιμη σε πολλές χώρες του πλανήτη, το αλκοόλ βαθμολογήθηκε ως η δεύτερη πιο εθιστική ουσία με σκορ 2 στα 3. Το αλκοόλ έχει πολλές επιπτώσεις στον εγκέφαλο και σε πειράματα που έγιναν έδειξαν αύξηση της ντοπαμίνης κατά 40% έως 360%.
Το 22% των ανθρώπων που έχουν πιει έστω ένα ποτό θα αναπτύξουν εξάρτηση από το αλκοόλ κάποια στιγμή της ζωής τους. Ο ΠΟΥ έχει υπολογίσει ότι 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι κατανάλωσαν αλκοόλ το 2002 και περισσότεροι από 3 εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν το 2012 από βλάβες που προκλήθηκαν στην υγεία τους εξαιτίας του αλκοόλ.
3. Κοκαΐνη
Η κοκαΐνη προκαλεί μια μη φυσιολογική ενεργοποίηση του εγκεφάλου. Σε πειράματα που έγιναν σε εργαστήρια, έδειξαν ότι η κοκαΐνη έχει ως αποτέλεσμα αύξηση των επιπέδων της ντοπαμίνης τρεις φορές πάνω από το κανονικό. Υπολογίζεται ότι περίπου 20 εκατομμύρια κάνουν χρήση κοκαΐνης σε παγκόσμιο επίπεδο.
4. Βαρβιτουρικά
Τα βαρβιτουρικά είναι μια κατηγορία φαρμάκων που χρησιμοποιήθηκαν αρχικά για τη θεραπεία του άγχους και την αϋπνία. Αυτό που κάνουν είναι να κλείνουν διάφορες περιοχές του εγκεφάλου. Σε χαμηλές δόσεις τα βαρβιτουρικά προκαλούν ευφορία, αλλά σε υψηλές μπορεί να γίνουν θανατηφόρα, επειδή καταστέλλουν την αναπνοή. Η εξάρτηση από τα βαρβιτουρικά ήταν κοινή στο παρελθόν καθώς ήταν εύκολα προσβάσιμα με συνταγή.
5. Νικοτίνη
Η νικοτίνη είναι το κύριο συστατικό του καπνού. Εθιστική, φυσικά. Όταν κάποιος καπνίζει ένα τσιγάρο, η νικοτίνη απορροφάται ταχέως από τους πνεύμονες και πηγαίνει στον εγκέφαλο. Αν σου φαίνεται υπερβολικό, υπάρχουν πολλοί λόγοι για να θεωρείται η νικοτίνη πολύ ισχυρό εθιστικό ναρκωτικό.
Περισσότερα από τα δύο τρίτα των Αμερικανών που έχουν δοκιμάσει το κάπνισμα έχουν γίνει καπνιστές κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, το 2002 υπήρχαν περισσότεροι από 1 δισεκατομμύριο καπνιστές και έχει υπολογιστεί ότι ο καπνός θα σκοτώσει πάνω από 8 εκατομμύρια άτομα ετησίως μέχρι το 2030.