Για πρώτη φορά σε μια καριέρα που ξεκινά από τις αρχές της δεκαετίας του '70, η Κάτια Δανδουλάκη παίζει σε αρχαία τραγωδία ενσαρκώνοντας τη μητέρα του Θησέα, Αίθρα, στις «Ικετιδες», ένα από τα λιγότερο γνωστά έργα του Ευριπίδη που ως συμπαραγωγή του Εθνικού Θεάτρου και του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρουπαρουσιάζονται στις 5 κι 6 Ιουλίου στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου σε σκηνοθεσία του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, Στάθη Λιβαθινού, μαζί με ένα εκλεκτό επιτελείο συνεργατών.
Η ξεχωριστή αυτή εμφάνιση της μεγάλης ελληνίδας πρωταγωνίστριας αποτέλεσε την αφορμή να βρεθεί στο στούντιο του TheTOC σε μια κουβέντα εφ' όλης της ύλης. Η Κάτια Δανδουλάκη, μας εξήγησε γιατί δεν έτυχε να παίξει ποτέ σε αρχαία τραγωδία, μας μίλησε για τη συνεργασία της με τον Λιβαθινό, «έναν από τους λίγους δάσκαλους - σκηνοθέτες που μας έχουν μείνει σήμερα», για το αν θα έχει τρακ στην πρεμιέρα («δεν έχω να αποδείξω τίποτα, παρά μόνο τη λαχτάρα να το χαρώ..»), τους ρόλους που την έχουν σφραγίσει μέχρι σήμερα, αλλά και την ΄Ελλη Λαμπέτη, την Αλίκη Βουγιουκλάκη και τον μεγάλο έρωτα της ζωής της, τον Μάριο Πλωρίτη και το πως βίωσε την τεράστια απώλεια του χαμού του. Αλήθεια, αν γυρνούσε το ρολόι του χρόνου πίσω, τι θα άλλζε στη ζωή της;
Δείτε όλη τη συνένετυξή της:
- Εχουμε την εξαιρετική τιμή και τη χαρά να καλωσορίσουμε στο στούντιο του The Toc την κυρία Κάτια Δανδουλάκη που για πρώτη φορά θα τη δούμε σε αρχαία τραγωδία φέτος το καλοκαίρι στην Επίδαυρο πρωταγωνιστώντας στις «Ικέτιδες» του Ευριπίδη.
Δικιά μου η χαρά και η τιμή... Είναι μια τραγωδία που έχει παιχθεί παρά μονάχα μια ή δυο φορές κι είναι από τα πιο άγνωστα έργα του Ευριπίδη.
- Κυρία Δανδουλάκη, πως και στις τέσσερις και πλέον δεκαετίες της ύπαρξης – και της προσφοράς σας θα μου επιτρέψετε να πω - στην καλλιτεχνική ζωή του τόπου δεν έτυχε ποτέ– μα ποτέ – να συμμετάσχετε σε αρχαία τραγωδία; Δεν το θελήσατε ποτέ πραγματικά, ή δεν ήρθε ποτέ η πρόταση που ενδεχομένως να περιμένατε;
Μου είχε γίνει μια πρόταση όταν ήμουν πολύ μικρή, 27, 28 χρονών (ένας πολύ σημαντικός ρόλος σε αρχαία τραγωδία) και μια ακόμα πρόταση μετά από δυο χρόνια. Φοβήθηκα. ΄Ημουν πολύ μικρή και είχα ένα δέος για την τραγωδία και το αρχαίο δράμα… Θα ήθελα να είμαι πιο ώριμη. Πέρασαν τα χρόνια κι ήρθε το 1997 μια πρόταση από το Διαγόρα Χρονόπουλο για αρχαία κωμωδία. Αμέσως είπα το ναι – ήταν η λαμπρή εποχή του αείμνηστου Νίκου Κούρκουλου στο τιμόνι του Εθνικού – κι έγινε μια υπέροχη παράσταση: η Λυσιστράτη. Πως προέκυψε μετά το κενό; Οταν έχεις μια δική σου θεατρική επιχείρηση με ένα τεράστιο ρεπερτόριο (και με καθημερινή τηλεόραση) είναι δύσκολο να απεγκλωβιστείς και να δοθείς σε μια παράσταση αρχαίας τραγωδίας… Ετσι τα έφερε η ζωή κι ο χρόνος... Και τώρα έχοντας μια άνεση (μη έχοντας κάνει τηλεόραση μόνο τα τελευταία 2 χρόνια) άρπαξα την ευκαιρία αμέσως… Ηταν για μένα ότι λαχταρούσα και περίμενα.
- Στην πραγματικότητα τι ήταν αυτό που σας έκανε να πείτε το ναι σήμερα και να πρωταγωνιστήσετε στις «Ικέτιδες» του Ευρυπίδη σε μια συμπαραγωγή του Εθνικού Θεάτρου και του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου; Το ότι θα σας σκηνοθετήσει ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού, Στάθης Λιβαθινός ίσως;
Μου έγινε εξαιρετική τιμή – η πρόταση συνεργασίας από τον Στάθη Λιβαθινό – και πρέπει να σας πω ότι τη δέχτηκα πριν προλάβει να ολοκληρώσει την πρότασή του. Τον θαύμαζα πάντοτε τον Στάθη… Καταρχάς είναι το Εθνικό Θέατρο, ένα το κρατούμενο. Μετά είναι από που έρχεται η πρόταση. Στην προκειμένη περίπτωση έγινε από έναν σκηνοθέτη που προσωπικά θεωρώ ότι αποτελεί έναν από τους λίγους δάσκαλους - σκηνοθέτες που μας έχουν μείνει σήμερα.
Με το Στάθη είχαμε δουλέψει το 2003 σε ένα πολύ ενδιαφέρον έργο που μου είχε προτείνει κι είχα μαγευθεί από τον τρόπο της δουλειάς του. Η λαχτάρα μου στο θέατρο είναι να οδηγούμαι σε πράγματα που είναι δύσκολα και – είτε τα καταφέρω, είτε όχι – να έχω μια διαδρομή μέχρι να φθάσω σ’ αυτά. Με το Στάθη, λοιπόν, είχα ξεπεράσει τόσα εμπόδια, είχε γίνει μια υπέροχη δουλειά που την κρατούσα (και και την κρατάω) σαν φυλαχτό, και σήμερα έχω τη χαρά να βρίσκω και πάλι τη λαχτάρα μου για δουλειά μέσα από ένα δάσκαλο – σκηνοθέτη. Υπάρχουν πολλοί σκηνοθέτες (πιστεύω ιδιαίτερα στο ελληνικό δυναμικό) αλλά σκηνοθέτης - δάσκαλος είναι σπάνιο να βρεθεί – κι ακούστε κι εμένα που έχω περάσει απ’ όλους τους σκηνοθέτες – δασκάλους της προηγούμενης τριακονταετίας, ακόμα και σαρακονταετίας…
- Νιώθετε ότι θα έχετε ίσως το μεγαλύτερο τρακ της ζωής σας λίγο πριν βγείτε στη σκηνή, ή αυτό το συναίσθημα το έχετε ξεπεράσει;
Δεν έχω άγχος να αποδείξω τίποτα. Εχω, όμως, τη λαχτάρα να το χαρώ, κι αυτό είναι πολύ μεγάλη υπόθεση…Ο,τι μπόρεσα να κάνω μπόρεσα, άρα το μόνο που θα ‘θελα είναι να δω ένα γεμάτο θέατρο που θα συγκινηθεί και να καταφέρω να περάσω όλη αυτή τη διαδρομή με χαρά και δημιουργία και να μιλήσω στις ψυχές του κόσμου. Αυτό είναι ένα πολύ ωραίο στάδιο της ζωής μου κι είμαι αποφασισμένη να το απολαύσω..
- Οι δημοσιογραφικές μου πληροφορίες αναφέρουν ότι έχετε καταπλήξει τους συνεργάτες σας με τον επαγγελματισμό και τη συνέπειά σας... Μιλήστε μας για το ρόλο σας...
Ο ρόλος μου δεν έχει μεγάλη έκταση αλλά τίποτα στην τραγωδία δεν μετριέται έτσι. Ολοι οι ρόλοι είναι τεράστιοι στην τραγωδία κι ο χορός είναι τεράστιος. Ο ρόλος μου είναι η μάνα του Θησέα που είναι η μάνα – δασκάλα, μάντισσα, μάνα που τον καθοδηγεί, του δείχνει το όραμα, τον καθοδηγεί στην ωριμότητα μέσα από ένα έντονο δεσμό επικοινωνίας ώστε να γίνει Βασιλιάς και να αναλάβει τις ευθύνες του… Αυτή η αναμέτρηση με τα πολύ μεγάλα θέματα της ζωής είναι που ανεβάζει την ψυχή μας ψηλότερα. Κι η μαγεία είναι το ότι αισθάνεσαι μετά ότι αξίζει τον κόπο να ζεις για να μπορέσεις να αγγίξεις αυτά τα μεγάλα ιδανικά… Συγκινούμαι βλέποντας τους απλούς ανθρώπους να έρχονται, να τρέχουν για να ακούσουν ένα «παραμύθι», που όπως όλα τα παραμύθια είναι ιερό, κατά τον ίδιο τρόπο που είναι η Κοκκινοσκουφίτσα και Τα τρία γουρουνάκια... Κι η ζωή ένα παραμύθι είναι… ΄Εχει μαγεία, καλωσύνη…
- Μιλήστε μας λίγο για τους συμπρωταγωνιστές σας και τους συντελεστές της παράστασης – υπάρχει ένα λαμπρό κάστ αποτελούμενο μεταξύ άλλων από εκλεκτές ηθοποιούς της νεότερης γενιάς όπως η Τάνια Τρύπη κι η Κόρα Καρβούνη κι η Αγλαΐα Παπά. Πως είναι η συνύπαρξή σας;
Τιμώ έναν έναν τους συνεργάτες – συντελεστές της τραγωδίας… Είναι παιδιά που έχουν πολλές «αποσκευές» μέσα τους. Εχουν δουλέψει πολύ, βλέπω με τι προθυμία «τρέχουν» προς τον αυτοσχεδιασμό, προς το να προσφέρουν καινούργιες ιδέες, να δώσουν το καινούργιο μέσα τους. Για μένα είναι ακόμα μια Σχολή, κι είμαι ευγνώμων στη δουλειά μου που μου δίνει τέτοιες ευκαιρίες… Υπάρχει ένα μαγικό σμίξιμο με το Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου κι έχει εξαιρετικό δυναμικό...
- Είστε θιασάρχης από το τέλος της δεκαετίας του ‘70. Κι έχετε σφραγίσει την ελληνική τηλεόραση με την παρουσία σας – από τους Πανθέους ως τη Λάμψη. Με ποιον ρόλο πιστεύετε ότι έχετε ταυτισθεί περισσότερο απ’ όλους πιστεύετε;
Το ‘70 πρωτοέπαιξα στο θέατρο και το ‘79 έκανα για πρώτη φορά θίασο. Πολύ γρήγορα πήρα την απόφαση να ελέγχω την επιχείρηση, το θίασό μου διότι ήθελα να προασπίσω αυτό που αγαπούσα. Το πλήρωσα με πολύ χαρά, με πολύ δουλειά, με πολύ κόπο, με πολλές απογοητεύσεις, επιτυχίες, βάσανα και πολύ δημιουργία, ανάκατα. Θα ανέφερα ως θεατρικά ορόσημα της καριέρας μου τα έργα: Masterclass, Τζόρνταν, Γλάρος, Υπηρέτης δυο αφεντάδων του Γκολντόνι και τόσα άλλα...
- Τι είναι αυτό που σας έχει κάνει να δείχνετε σήμερα τόσο φρέσκια και με κοριτσίστικο αέρα;
Ισως το πιο ισχυρό κρατούμενο είναι ότι αυτό το σύνδρομο της μαθήτριας που είχα από μικρή, εξακολουθώ να το έχω. Αισθάνομαι ότι χθες τελείωσα το σχολείο. Νιώθω ότι είμαι 18 χρονών. Νιώθω την ανάγκη να με προστατεύουν, να γέρνω το κεφάλι και να το ακουμπάω κάπου και να αισθάνομαι ασφάλεια, την ίδια στιγμή που μπορώ να είμαι κάπου και να ηγούμαι… Είμαι πολύ ανοιχτή στο να μαθαίνω. Δεν είμαι «ξερόλας». Για πράγματα που ξέρω, μπορώ να μιλήσω με ασφάλεια. Για πράγματα που δεν ξέρω, δεν ανοίγω το στόμα μου. Στο θέατρο αντιλαμβάνομαι μαι κάθε φορά πως δεν ξέρω τίποτα… Στο Στάθη θα ήθελα να πω: πως μου ήρθε να κάνω αυτό το ρόλο… Και μου έλεγε πάντα ο χρυσός μου ο Μάριος (σσ ο σύντροφος της ζωής της, Μάριος Πλωρίτης): «Κάθε φορά σ’ ακούω να το λες αυτό (πως δεν είσαι ικανή για τον τάδε ή τον δείνα ρόλο)».
- Μιλήσατε για το Μάριο Πλωρίτη. Σας διαμόρφωσε ως ηθοποιό κι ως άνθρωπο… Ηταν ο έρωτας της ζωής σας;
Ηταν ο άνθρωπος της ζωής μου. ΄Ηταν όλες μου οι αγάπες σε έναν: Η μητέρα μου, ο πατέρας μου, το παιδί που δεν έκανα, άντρας μου, ο έρωτας της ζωής μου που τα συμπεριελάμβανε όλα. Γι αυτό έχασα την ισορροπία μου όταν έφυγε. Για 7 – 8 χρόνια ήμουν χαμένη τελείως…Και τώρα που έχω αρχίσει να περπατάω στην καινούργια μου «Αλφάβητο» βλέπω το μέγεθος (του).. Ηταν κι η μοναδική ανασφάλεια που είχα ότι κάποτε θα φύγει, και σωστά το είχα εντοπίσει, διότι ο χαμός του με διέλυσε..
- Η μοναξιά σε σχέση με αυτούς που έχουν φύγει, ξορκίζεται;
Δεν αντικαθίσταται η απώλεια. Αυτοί που έχουν φύγει μας έχουν ευλογήσει με την αγάπη τους. Το κενό μένει στη θέση που έχει στην ψυχή – διάχυτο. Αλλά η ευλογία μιας πολύ μεγάλης αγάπης (των γονιών, του ανθρώπου της ζωής σου) σε ωθεί να καταλάβεις ότι η ζωή αξίζει για τις μικρές καθημερινές χαρές. Για μένα αυτή σήμερα είναι η ευτυχία μου: Από το να πιω έναν καφέ στην Αιόλου, να περπατήσω χαλαρά την Ερμού και το Θησείο, μέχρι του να κάνω πρόβα, να πάω ένα ταξίδι, αυτό είναι για μένα η ευτυχία της ζωής… Τα μεγάλα ιδανικά είναι ο «γνώμονας» που περπάτησα σ’ όλη μου τη ζωή… Κι η ευτυχία φτιάχνεται από μικρές – μεγάλες χαρές.
- Πείτε μου πολύ σύντομα τι κρατάτε στη μνήμη και την καρδιά από: Αλίκη Βουγιουκλάκη, Ζωή Λάσκαρη, Τζένη Καρέζη, Ελλη Λαμπέτη και τις άλλες μεγάλες πρωταγωνίστριες που συνδεθήκατε;
Κρατάω από την Αλίκη, τη Λαμπέτη (πρέπει να απαριθμήσω όλο το ελληνικό θέατρο - ήμουν τυχερή στις συνεργασίες μου), τη χαρά, το γέλιο, το δόσιμο, τη φιλία τους - με στήριξαν τόσο, ήταν η οικογένειά μου. Δεν αντέχω να ακούω για λυκοφιλίες και μαχαιρώματα. Κανένας δεν με μαχαίρωσε στην πλάτη. Δεν με αφορούσε, γι’ αυτό δεν με «εύρισκε». Εζησα αγκαλιές κι ουσιαστικές, δημιουργικές στιγμές. Ηταν βράδια που μπορούσαμε να μιλάμε για θέατρο και να ακούμε ανόητα ανέκδοτα και να γελάμε μέχρι να ξημερώσει… Το μεγαλύτερο «στίγμα» μου άφησε η Ελλη Λαμπέτη, ήταν η πρώτη πρωταγωνίστρια που δούλεψα μαζί κι είχαμε μεγάλο φιλικό δεσμό. Οταν είδα «Το θαύμα της ΄Αννυ Σαλιβαν» στο παλαιό «Διονύσια» νυν «Χορν» (αυτό το φως να πέφτει σ’ αυτά τα μάτια) είπα Χριστέ μου θέλω να γίνω ηθοποιός: ΄Ηταν δασκάλα και μάγισσα μαζί. Από εκεί και πέρα τις λάτρεψα όλες τις μεγάλες πρωταγωνίστριες. Μέσα από τις δουλειές και μέσα από τις αγκαλιές τους.
- Συνδεθήκατε και με πρωταγωνιστές όπως ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ κι ο Νίκος Γαλανός όπως αποκαλύφθηκε σχετικά πρόσφατα. Δεν θέλετε να μιλάτε για την προσωπική σας ζωή. Σας ενοχλεί όταν αποκαλύπτεται από άλλους;
Ενώ είμαι πολύ ανοιχτή όταν μου μιλάει ο κόσμος, δεν θα πώ ποτέ ένα ψέμα. Προσπάθησα να κρατήσω την ιδιωτικότητά μου όσο πιο ιδιωτική… Αλλά αυτά βγήκαν επειδή κάποιοι μίλησαν, όχι εγώ. Εγώ μίλησα όταν ήμουν σίγουρη: Οταν είχα αρραβωνιαστεί, όταν είχα παντρευτεί. Για το τι σχέσεις είχα πριν ή μετά, δεν θα μιλούσα ποτέ… Δεν υπήρχε λόγος...
- Κυρία Δανδουλάκη, η τραγωδία «Ικέτιδες» γραμμένη το 422 π.Χ τι συμβολισμό μπορεί να έχει ένα -δυο 24ωρα πριν τις εθνικές εκλογές;
Οταν δείτε θα καταλάβετε τι συμβολισμό έχουν αυτά τα μεγάλα έργα που νομίζεις ότι γράφτηκαν χθες – για όλες τις μεγάλες αξίες που έχουμε χάσει.
- Προσβλέπετε στις εθνικές εκλογές;
Προσβλέπω σ’ ένα καλύτερο μέλλον γιατί χειρότερο… Εχουμε φθάσει σε ένα στάδιο που δεν αντέχουμε… Η καθημερινότητά μας έχει εκφυλιστεί… Εγώ δεν θα πάψω ποτέ να ονειρεύομαι. Και πιστεύω ότι αυτό που θα μπορούσα να πω είναι ότι πρέπει ο κόσμος να φύγει από την καρέκλα του και να πάρει τη ζωή στα χέρια του. Ας σταματήσουμε να γκρινιάζουμε για πράγματα που αφήσαμε τους άλλους να τα κάνουν.
- Αν μπορούσατε να γυρίσετε το ρολόι του χρόνου πίσω, υπάρχει κάτι το οποίο θα κάνατε διαφορετικά στη ζωή σας;
Αν γυρνούσε το ρολόι του χρόνου πίσω θα παρακαλούσα το Θεό να ζήσω τη ζωή μου ακριβώς όπως την έζησα.
Ικέτιδες
Οι Ικέτιδες του Ευριπίδη είναι ένα έργο-εγκώμιο των Αθηνών, του δημοκρατικού πολιτεύματος και των χρηστών ηγετών και πολιτών, βαθιά ανθρώπινο και οξυδερκές μέσα στους αιώνες.
53 χρόνια μετά το μοναδικό της ανέβασμα από το Εθνικό Θέατρο (1966) σε σκηνοθεσία του Τάκη Μουζενίδη και 39 χρόνια από την πρώτη παράσταση του ΘΟΚ στην Επίδαυρο (1980) σε σκηνοθεσία Νίκου Χαραλάμπους, η τραγωδία σκηνοθετείται από τον Καλλιτεχνικό Διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου Στάθη Λιβαθινό, σε ένα εγχείρημα που στηρίζεται στη συνεργασία των καλλιτεχνών από την Ελλάδα και την Κύπρο.
Για την παράσταση ανατέθηκε η μετάφραση στον ποιητή Γιώργο Κοροπούλη, ενώ τα σκηνικά και τα κοστούμια σχεδίασε ο διεθνώς διακεκριμένος Κύπριος σκηνογράφος Γιώργος Σουγλίδης. Τη μουσική σύνθεση ανέλαβε ο Αγγελος Τριανταφύλλου, τους φωτισμούς ο Αλέκος Αναστασίου, τη χορογραφία ο Φώτης Νικολάου και τη μουσική διδασκαλία η Μελίνα Παιονίδου.
Οι μητέρες των Αργείων στρατηγών που έχασαν τη ζωή τους στη Θήβα πολεμώντας στο πλάι του Πολυνείκη προσπέφτουν Ικέτιδες στον βωμό της Δήμητρας στην Ελευσίνα. Μαζί τους ο βασιλιάς του Άργους Άδραστος ο οποίος ήταν και αρχηγός της επίμαχης εκστρατείας. Ζητούν τη βοήθεια του βασιλιά της Αθήνας Θησέα γιατί οι Θηβαίοι κρατούν τους νεκρούς και δεν επιτρέπουν την ταφή τους παραβιάζοντας το έθος των Ελλήνων.
Ο Θησέας ανταποκρινόμενος στο δίκαιο αίτημα ετοιμάζεται να στείλει μήνυμα στον βασιλιά της Θήβας Κρέοντα όμως τον προλαβαίνει η άφιξη Θηβαίου Κήρυκα που φέρνει το δικό του μήνυμα στον Αθηναίο βασιλιά: Του ζητά να διώξει τον Άδραστο και τις μητέρες διαφορετικά θα τους επιτεθούν.
Ο Θησέας οδηγεί τον στρατό της Αθήνας ενάντια στους Θηβαίους και φέρνει στην Ελευσίνα τους νεκρούς στρατηγούς όπου και τους καίουν προσφέροντάς τους τις πρέπουσες τιμές. Η Ευάδνη σε ένα παραλήρημα ορμά στη φωτιά και καίγεται μαζί με τον άνδρα της Καπανέα. Μητέρες κα παιδιά παίρνουν τον δρόμο της επιστροφής με τις στάχτες των αγαπημένων τους.
Η τραγωδία φέρει τον απόηχο της μάχης στο Δήλιο το 424 π.Χ., δύο χρόνια πριν, όταν οι Θηβαίοι -σύμμαχοι της Σπάρτης- νίκησαν τους Αθηναίους και δεν τους άφηναν για μέρες να πάρουν και να θάψουν τους νεκρούς τους.
Διανομή (αλφαβητικά): Κάτια Δανδουλάκη: Αίθρα, Θοδωρής Κατσαφάδος: Ίφις, Κατερίνα Λούρα: Ευάδνη, Αγλαΐα Παππά: Αθηνά, Άκης , Σακελλαρίου: Θησέας, Χρήστος Σουγάρης: Άδραστος, Ανδρέας Τσέλεπος: Άγγελος, Χάρης Χαραλάμπους: Κήρυκας.
Αναλυτικά η περιοδεία:
- 11-14 Ιουλίου, Λευκωσία, Αμφιθέατρο Μακαρίου Γ΄
- 17-18 Ιουλίου, Λεμεσός, Αρχαίο Θέατρο Κουρίου
- 20 Ιουλίου, Λάρνακα, Παττίχειο Δημοτικό Αμφιθέατρο
- 30 Αυγούστου, Θεσσαλονίκη, Θέατρο Δάσους
- 2 Σεπτεμβρίου, Βεάκειο Δημοτικό Θέατρο
- 5 Σεπτεμβρίου, Ηρώδειο
- 11 Σεπτεμβρίου, Κορωπί, Θέατρο Δεξαμενής
- 15 Σεπτεμβρίου, Ελευσίνα, Παλαιό Ελαιουργείο
Προπώληση εισιτηρίων:
- Πανεπιστημίου 39 (εντός στοάς Πεσμαζόγλου)
- 210 8938112
- greekfestival.gr
- Public
- Ομαδικές κρατήσεις: 210 7001468
Το TheTOC είναι χορηγός επικοινωνίας του Εθνικού Θεάτρου
