Καλεσμένη του Νίκου Χατζηνικολάου, η Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ περιέγραψε το πώς έζησε η ίδια τη γερμανική κατοχή και την αντίσταση, ενόψει και της εθνικής γιορτής στις 28 Οκτωβρίου. «Η αντίσταση με έκανε αυτό που είμαι» δήλωσε η 94χρονη βυζαντινολόγος και ξεκίνησε περιγράφοντας ένα περιστατικό από το σχολείο θηλέων όπου φοιτούσε τότε, που οι Ιταλοί «αμέσως έκαναν νοσοκομείο νομίζω. Ήταν μια καθηγήτρια, μου λέει, κάνουμε μια ομάδα αντίστασης με τα παιδιά, να είσαι μέσα. Λεγόταν Σπίθα. Μου δίνανε τα κρυφά φυλλάδια για να τα πάω σε διάφορα μέρη και θυμάμαι ότι κατέβαινα για να τα δώσω στη Σταθάτου. Διάβαζα κατεβαίνοντας και βλέπω ότι ήταν υπέρ του βασιλιά. Έξω φρενών εγώ, από οικογένεια βενιζελική, λέω, ποιον βασιλιά; Έφυγα από τη Σπίθα».
Ακολούθησε η αντίσταση στην ΕΠΟΝ, αλλά πρώτα ήταν η «Διάπλασις των Παίδων»: «Το πρώτο βιβλίο που αγόρασα ήταν τα “Θεία Δώρα” του Παπαντωνίου και γράφτηκα στη “Διάπλαση των Παίδων”, το περιοδικό της εποχής. Στις 28 Φεβρουαρίου του 1943 στο Α’ Νεκροταφείο είναι η κηδεία του Κωστή Παλαμά [η «πρώτη πράξη αντίστασης» όπως σχολιάζει ο Χατζηνικολάου]. Ήταν ένα σωρό μαγκάκια απέξω, τα οποία περιμένανε κόλλυβα, γιατί ήταν η μεγάλη πείνα. […] Στο φέρετρο μπροστά, ο Σικελιανός: “Στο φέρετρο αυτό ακουμπάει η Ελλάδα και εσείς οι φοβερές σημαίες λευτεριάς ξεδιπλωθείτε στον αγέρα”. Αρχίζουμε όλοι να τραγουδάμε τον εθνικό ύμνο. Βγαίνοντας έξω, ήταν ο Γερμανός κυβερνήτης της Αθήνας, με ένα δάφνινο στεφάνι. Το ρίχνει πάνω στον τάφο του Παλαμά και αμέσως όλοι ορμάμε πάνω και το κάνουμε φύλλο-φτερό. Ο δε εθνικός ύμνος που τραγουδούσαμε τότε ακούστηκε μέχρι τη Γούβα. Και ήταν η πρώτη φορά από τη γερμανική Κατοχή».
«Στο φέρετρο του Κωστή Παλαμά μπροστά, ο Σικελιανός: “Στο φέρετρο αυτό ακουμπάει η Ελλάδα και εσείς οι φοβερές σημαίες λευτεριάς ξεδιπλωθείτε στον αγέρα”»
Η Γλύκατζη Αρβελέρ συνέχισε λέγοντας πως «από 14 χρονών δεν κοιμήθηκα σπίτι μου, για να μη με πιάσουν. ΕΠΟΝιτάκι με καθοδηγητή τον Χρήστο Πασαλάρη, με ψευδώνυμο Αλέξης κι εγώ Νίκη. Ο πρώτος μου έρωτας… δεύτερος! Όταν γύριζα σπίτι μου έλεγε η μάνα μου: Μα δεν καταλαβαίνεις ότι έρχεσαι να πλυθείς για να μη σε βρω σκοτωμένη-λερωμένη;».
Από την απελευθέρωση της Αθήνας, θυμάται τα εξής: «Όταν τον Οκτώβρη ελευθερώνεται η Αθήνα, κάθε μέρα διαδήλωση με σημαίες, χαρές κ.λπ. Εγώ κατάλαβα ότι η Αθήνα ελευθερώθηκε όταν κατέβηκα κάτω και όλη η Αθήνα μύριζε εγγλέζικο καπνό».
Δείτε το απόσπασμα της συνέντευξης: