ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ WOMAN TOC

Τάκης Ζενέτος: Ο σπουδαίος Έλληνας αρχιτέκτονας και πρωτοπόρος της διεθνούς avant-garde

Με αφορμή την επαναλειτουργία του Θεάτρου Λυκαβηττού θυμόμαστε τον σπουδαίο οραματιστή Τάκη Ζενέτο και την σύντομη αλλά τόσο σημαντική πορεία του.

Ως εκφραστής ενός οραματικού και ριζοσπαστικού μοντερνισμού, ο Ζενέτος θεωρείται μια από τις σημαντικότερες μορφές της ελληνικής αρχιτεκτονικής. Πέρα από καταξιωμένος designer με εξαιρετικές γνώσεις τεχνολογίας, ο Ζενέτος υπήρξε ένας ακούραστος ερευνητής, ο οποίος εκπόνησε οραματικές μελέτες που ανταποκρίνονταν στις απαιτήσεις ενός κόσμου πολύ πιο εξελιγμένου από την Ελλάδα της δεκαετίας του 1970. Μελετώντας άρθρα από επιστημονικά περιοδικά της εποχής, ο Ζενέτος προσδιόρισε με μεγάλη ακρίβεια πολλές από τις ηλεκτρονικές εφαρμογές που καθορίζουν την καθημερινότητα του 21ου αιώνα, όπως η "τηλε-διεκπεραίωση" και η "τηλε-εργασία", και σχεδίασε ένα μεγάλο εύρος εξαιρετικά ευρηματικών υποδομών σε διαφορετικές κλίμακες.

Ο Τάκης Ζενέτος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1926. Σπούδασε Καλές Τέχνες στο Παρίσι (από το 1945), ήταν μαθητής του Λε Κορμπυζιέ και αποφοίτησε το 1954. Επιστρέφει στην Ελλάδα το 1956.

Πρόκειται για έναν από τους πλέον ταλαντούχους και αντισυμβατικούς αρχιτέκτονες που έχουν υπάρξει στη χώρα μας. Mέσα στα επόμενα 21 χρόνια, έως το 1977 που αυτοκτόνησε, αποτέλεσε μια ξεχωριστή περίπτωση στα ελληνικά πράγματα.

Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’60 ο Ζενέτος θα δημιουργήσει μια σειρά από κατοικίες που θα δώσουν το στίγμα του. Το σπίτι στο Καβούρι (1959-1961) με τον τολμηρό πρόβολο του εξώστη ο οποίος αιωρείται στον αέρα. Εδώ φαίνεται η προσέγγιση του Ζενέτου για την εκμετάλλευση της θέας. Με το "Μονόσπιτο" στο Καβούρι ο Ζενέτος υποστηρίζει την άποψη ότι η ανθρώπινη κατοικία πρέπει να είναι το υψηλότερο και πλέον πολυτελές προϊόν του σύγχρονου πολιτισμού. Θεωρούσε το φθηνό σπίτι παραλογισμό "με τις καταστροφικότερες δυνατές συνέπειες για τον άνθρωπο".


Η πολυκατοικία του Ζενέτου στη λεωφόρο Βασιλίσσης Αμαλίας (1959-1960) είναι μια απόπειρα να προσφέρει λύσεις σε σχέση με την αντίληψη του χώρου και την ευελιξία σε μεταβαλλόμενες ανάγκες.

.

Ένα από τα πιο γνωστά του έργα είναι το εργοστάσιο του ΦΙΞ στη λεωφόρο Συγγρού που ξεκίνησε το 1957. Ο Ζενέτος σχεδίασε κατά καιρούς και άλλα βιομηχανικά κτίρια, όπως αυτό της "Βιανύλ” (1964) στον Άγιο Ιωάννη το Ρέντη. Του ανατέθηκε επίσης, στα μέσα της δεκαετίας του ’60, το υπαίθριο θέατρο στον Λυκαβηττό.

Το "Θέατρο Λυκαβηττού", το έργο τέχνης του Τάκη Ζενέτου

Το 1965 ο αρχιτέκτονας Τάκης Ζενέτος έκανε την επανάσταση στις θεατρικές παραστάσεις σε ανοιχτό χώρο όταν σχεδίασε το περίφημο Θέατρο Λυκαβηττού, στο οποίο η Άννα Συνοδινού υλοποίησε τα όνειρά της.

Βέβαια την τελική μορφή στο Θέατρο αυτό έδωσαν δυστυχώς οι …υπάλληλοι του Υπουργείου Δημοσίων Έργων και του ΕΟΤ οι οποίοι χωρίς την άδεια του Ζενέτου παραποίησαν τα αρχικά σχέδια τα οποία προέβλεπαν και υπόγεια καμαρίνια και όχι …μεταλλικά κουτιά, όπως τελικά έγιναν.

Στην περίπτωση του Θεάτρου στον Λυκαβηττό ο αρχιτέκτονας αντιμετώπισε τη σχέση αρχιτεκτονικής και φύσης και προσαρμόστηκε στο γενικό αίτημα της εποχής για "ένα θέατρο στα πρότυπα των αρχαίων" σχεδιάζοντας μια ανάλαφρη κατασκευή, την οποία εμφύτευσε στο κενό του λατομείου. Ήταν μια μεταλλική σύνθεση, με επένδυση ξύλου στον χώρο των καθισμάτων που τοποθετήθηκαν με τέτοιο τρόπο ώστε να μην κρύβουν τις σκαλωσιές.

Τελικά, έπειτα από ζωή περίπου μισού αιώνα, το θέατρο έκλεισε οριστικά το 2013 με απόφαση του δήμου Αθηναίων, γιατί κρίθηκε ακατάλληλο για λόγους ασφάλειας. Τα τελευταία 10 χρόνια είχε πέσει θύμα της σκουριάς. Φέτος επιτέλους το δημιούργημα της Άννας Συνοδινού και του Τάκη Ζενέτου το καλοκαίρι του 2023 επιστρέφει δυναμικά

Ένα από τα σημαντικότερα έργα του είναι το δημόσιο σχολείο του Αγίου Δημητρίου στο Μπραχάμι, γνωστό και ως Στρογγυλό λόγω του σχήματός του. Το κτήριο σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Τάκη Χ. Ζενέτο την περίοδο 1969-1972, ενώ η κατασκευή του ξεκίνησε το 1972 και ολοκληρώθηκε το 1974. Το κτήριο αυτό έχει σχολιαστεί για το ασυνήθιστο για τα ελληνικά δεδομένα σχήμα του και για τις μπετονένιες περσίδες ηλιοπροστασίας. Ο σχεδιασμός του συγκεκριμένου κτηρίου δεν αντιμετωπίσθηκε από τον Ζενέτο απλά ως μία κτηριολογική επίλυση σύμφωνα με της ανάγκες εκείνης της εποχής. Η σημαντικότερη επιδίωξή του ήταν η διατύπωση και η μακροπρόθεσμη εφαρμογή της προβληματικής του όσον αφορά το εκπαιδευτικό σύστημα, ύστερα από μία σημαντική προσωπική έρευνα διάρκειας 6 μηνών της διεθνούς εκπαίδευσης, τόσο με τη μορφή που είχε τότε όσο και με τις μεταβολές που θα υποστεί κυρίως με την εφαρμογή των νέων τεχνολογικών μέσων.

Το "Στρογγυλό" σχολείο

Το "Στρογγυλό" είναι ίσως το σημαντικότερο έργο του. Εδώ ο αρχιτέκτονας κατέθεσε την προσωπική του άποψη για το πώς φαντάζεται το σχολείο του μέλλοντος. Κατασκευάζει, λοιπόν, ένα κτήριο ευέλικτο που θα μπορεί να μεταβάλλεται με την πάροδο του χρόνου και την εξέλιξη της τεχνολογίας, αφού είχε προβλέψει ότι η διδασκαλία θα περιλάμβανε και την ψηφιακή τεχνολογία, τη χρήση υπολογιστών συνδεδεμένους με βιβλιοθήκες και την εκμετάλλευση κάθε οπτικοακουστικού μέσου.

Ο Τάκης Zενέτος ολοκλήρωσε συνολικά 120 δημιουργίες, όπως το χωροταξικό σχέδιο του Λεκανοπεδίου Αττικής, αρκετά βιομηχανικά κτήρια, αλλά και σημαντικές πολυκατοικίες και μονοκατοικίες.

Η πίστη του σε μια ζωή εν εξελίξει που διαρκώς προσβλέπει στο μέλλον τον αποξένωσε από την παρούσα ζωή. Ο Τάκης Ζενέτος αυτοκτόνησε το 1977 πηδώντας από το παράθυρο του γραφείου του στο Κολωνάκι.

Read Next

03 Μαϊ 2024

Αυτοκτόνησαν και οι τρεις μεγάλοι έρωτες της ζωής της: Η τραγική ιστορία της ντίβας Δαλιδά

Στις 3 Μαΐου 1987, η Δαλιδά βρέθηκε νεκρή στο σπίτι της στο Παρίσι, έχοντας πάρει ισχυρή δόση βαρβιτουρικών. "Η ζωή μου έγινε ανυπόφορη, συγχωρήστε με".

03 Μαϊ 2024

Μαρίκα Κοτοπούλη - Ίωνας Δραγούμης. Ένας δύσκολος έρωτας σαν αρχαία τραγωδία

Αυτό είναι το χρονικό μίας από τις πιο παθιασμένες και δύσκολες ιστορίες αγάπης στην Ελλάδα με πρωταγωνίστρια την σπουδαία ηθοποιού που γεννήθηκε σαν σήμερα.

Περισσότερα από

Stories

02 Μαϊ 2024

"Δεν μπορούσα να του αρνηθώ, ήταν Θεός, ένας Νουρέγιεφ, ένα ελάφι που χόρευε"

Η έντονη σχέση της Μαρίας Ιωαννίδου και του Βαγγέλη Σειληνού, όταν ήταν πολύ νέοι. Τους χώριζαν πολλά αλλά τους ένωνε η αγάπη για τον χορό.

02 Μαϊ 2024

Ποια ήταν στα αλήθεια η τρομακτική και γοητευτική Δούκισσα της Πλακεντίας;

Η Σοφία Λεμπρέν κράτησε ταριχευμένη την κόρη της στο υπόγειο του σπιτιού της και αποτελεί ακόμα και σήμερα να μυστήριο που πλανάται στον αέρα της Αθήνας.

02 Μαϊ 2024

Ταμάρα ντε Λεμπίτσκα: Η φιλήδονη, δύσκολη και ταλαντούχα καλλιτέχνις του μεσοπολέμου που άλλαξε την τέχνη

Εκθέσεις, ένα μιούζικαλ στο Μπρόντγουεϊ και τιμές-ρεκόρ σε δημοπρασίες φέρνουν στο προσκήνιο μία από τις γυναίκες με τη μεγαλύτερη καλλιτεχνική επιρροή στις αρχές του 20ού αιώνα.

01 Μαϊ 2024

37 χρόνια πριν: Όταν η Δήμητρα Γαλάνη πόζαρε για αντρικό περιοδικό - Η τολμηρή φωτογράφιση

Το μακρινό 1987 η Δήμητρα Γαλάνη είχε φωτογραφηθεί για το εξώφυλλο του μηνιαίου αντρικού περιοδικού Playboy.

01 Μαϊ 2024

Οριάνα Φαλάτσι-Αλέκος Παναγούλης: Εκείνη έβλεπε μπροστά της έναν ήρωα. Εκείνος μια δυναμική και ασυμβίβαστη γυναίκα

Ένας έρωτας-δυναμίτης ένωσε την ασυμβίβαστη δημοσιογράφο και τον ήρωα της αντίστασης. Εκείνος την Πρωτομαγιά του 1976 βρήκε τραγικό θάνατο κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες στη Λεωφόρο Βουλιαγμένης. Εκείνη δεν τον ξεπέρασε ποτέ.

01 Μαϊ 2024

Γιάννης Ρίτσος: "Γιέ μου, σπλάχνο των σπλάχνων μου, καρδούλα της καρδιάς μου"

Η τραγική ιστορία πίσω από τον Επιτάφιο του Γιάννη Ρίτσου. Ένα από τα πιο γνωστά έργα του ποιητή που γεννήθηκε σαν σήμερα.

29 Απρ 2024

Κωνσταντίνος Καβάφης:"Σημασία έχουν αυτά που δεν ζήσαμε. Οι έρωτες οι ανεκπλήρωτοι, όλα τα "σ' αγαπώ" που τσιγκουνευτήκαμε"

Τον κατέκριναν, τον χλεύασαν σε μεγάλο βαθμό, τον παρώδησαν και πολλοί προσπάθησαν να αποδείξουν πως όσα έγραφε "δεν συνιστούσαν ποίηση". Έκαναν τεράστιο λάθος.

29 Απρ 2024

"Μόνο γιατί μ' αγάπησες": Ένα από τα πιο σημαντικά ερωτικά ποιήματα της Μαρίας Πολυδούρη

H ποιήτρια που πέθανε σαν σήμερα απο φυματίωση ήταν πολύ νέα, αλλά πρόλαβε να αφήσει ένα αξιόλογο ποιητικό έργο και ύμνησε τον εξαγνισμό μέσω του έρωτα.