ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ WOMAN TOC

Coco Chanel: Η μυστική ζωή της διάσημης socialité ως πράκτορας των Ναζί

Η Κοκό Σανέλ ήταν η γυναίκα που άλλαξε την ιστορία της μόδας. Αλλά η ιστορία δεν την φέρθηκε τόσο καλά μια που την ενοχοποίησε για φιλοναζιστική συμπεριφορά.

Η Κοκό σπάνια παραδεχόταν ότι ήταν μια φτωχή επαρχιωτοπούλα που μεγαλούργησε στη μόδα. Σχεδόν ποτέ δεν αναφερόταν στο Ποντεΐγ της Νότιας Γαλλίας, όπου γεννήθηκε. Προτιμούσε να διαδίδει ότι ανήκε στην υψηλή κοινωνία.

Η μητέρα της Ζαν, μια σκληρά εργαζόμενη πλύστρα ερωτεύτηκε τον τυχοδιώκτη και άεργο γόη Αλμπέρ ο οποίος και την εγκατέλειψε έγκυο! Επανηλθε στην οικογένεια όταν η μητέρα της έκανε τον γιο.

Η Γκαμπριέλ ήρθε στη ζωή στις 19 Αυγούστου 1883, στο θυρωρείο ενός φιλανθρωπικού ιδρύματος στο Σομίρ και απεβίωσε στις 10 Ιανουαρίου του 1971.

Η μητέρα της αρρώστησε στην τέταρτη εγκυμοσύνη της. Μια μορφή άσθματος χειροτέρευε χρόνο με το χρόνο, ώσπου στα 32 της έχασε τη ζωή της από βρογχίτιδα. Η Γκαμπριέλ τότε ήταν 12 χρόνων, αλλά στις διηγήσεις έλεγε πως ήταν μόλις δύο ετών, καθώς έκρυβε δέκα χρόνια από την ηλικία της.

Ο τυχοδιώκτης Αλμπέρ, όταν επέστρεψε από το ταξίδι του, έστειλε τις κόρες του σε ορφανοτροφείο. Πάντως, η Koκό στις ιστορίες της δεν μιλούσε πολύ γι’ αυτήν την περίοδο της ζωής της. Ανέφερε ότι μετά το θάνατο της μητέρας της, ο πατέρας της την έστειλε "στις κακές γεροντοκόρες αδερφές του κι εκείνος έφυγε για την Αμερική”.

Ο πρώτος "χρυσοθηρικός" έρωτας

Ο ευκατάστατος πρώην αξιωματικός του ιππικού, Ετιέν Μπαλσάν ήταν ο πρώτος εραστής της, στα 23 της. Έζησε τρία χρόνια στον πύργο του και ντύθηκε με πέρλες, διαμάντια κι ακριβά ρούχα. Είχε αρχίσει να πετυχαίνει το στόχο της μέσω του Μπαλσάν, ο οποίος τη βοήθησε να εγκατασταθεί σε μια γκαρσονιέρα στο Παρίσι, όπου έφτιαξε και τα πρώτα της καπέλα. Η σχέση της με τον καλομαθημένο κληρονόμο έπρεπε να τελειώσει, καθώς με την άρνησή του να της ανοίξει μαγαζί, έβαζε "φρένο” στα όνειρά της.

Ο δεύτερος "αποδοτικός" έρωτας

Μετά τον Ετιέν Μπαλσάν, η Γκαμπριέλ στράφηκε στον καλύτερο φίλο του, τον Άρθερ Κάπελ ή "Μπόι". Ηταν η πρώτη μεγάλη της αγάπη. Πλούσιος κι αυτός, "καρπός” του παράνομου έρωτα ενός τραπεζίτη, αλλά αυτοδημιούργητος. Ο νέος της σύντροφος πλήρωσε την προκαταβολή για το πιλοποιείο της οδού Καμπόν 21, το οποίο εγκατέλειψε, τρεις μήνες πριν σκοτωθεί σε τροχαίο ο Κάπελ. Ηταν η μοναδική φορά που την είδαν να κλαίει: "ή θα πεθάνω κι εγώ ή θα τελειώσω αυτό που αρχίσαμε μαζί ”, φέρεται να είπε, τότε.

Παράλληλα με τα καπέλα είχε αρχίσει να δημιουργεί τα πρώτα της ρούχα κι εργάστηκε ως μοδίστρατο 1918, πάλι στην οδό Καμπόν, αλλά στον αριθμό 31. Μετά τον Μπόι σχετίστηκε με τον δούκα Ντμίτρι Πάβλοβιτς από την Αγία Πετρούπολη, που είχε τον τίτλο, αλλά όχι και τα χρήματα. Την αποχαιρέτησε για μια αριστοκράτισσα.

Το 1921 "γεννήθηκε" το αιώνιο άρωμα Chanel Νo 5. Ηταν το πέμπτο κατά σειρά άρωμα που της έδωσε να μυρίσει ο αρωματοποιός Ερνέστ Ορνό, ο οποίος της παρουσίασε δείγματα για να διαλέξει. Η επιλογή της αποδείχτηκε χρυσοφόρα, καθώς με αυτήν έχτισε αμύθητη περιουσία.

Το 1926 λάνσαρε το μικρό μαύρο φόρεμα. Μεταξύ των καινοτομιών της ήταν οι πλισέ φούστες, τα πουκάμισα, τα πουλόβερ, οι καμπαρντίνες, εννοείται τα τουίντ ταγέρ, οι ανδρικές πιτζάμες, η ζώνη αλυσίδα, η καπιτονέ τσάντα, η μίξη ψεύτικων κοσμημάτων με αληθινά, τα υφασμάτινα λουλούδια στα ρούχα (αγαπημένο της λουλούδι ήταν η καμέλια). Τα παντελόνια καμπάνες ήταν δική της έμπνευση, επίσης. Εκείνη την περίοδο ζούσε στη Βενετία και ήθελε να μπαινοβγαίνει ευκολότερα στις γόνδολες. Τότε, "δέθηκε" με τη διάσημη πιανίστρια, Μίσια Σερτ, μούσα του Μαρσέλ Προυστ. Η Ρωσίδα φίλη της τής έμαθε την αγάπη για τα ρωσικά μπαλέτα και τη σύστησε στον Κοκτό και τον Πικάσο.

Οι "λάθος" έρωτες

Η Κοκό ερωτεύτηκε αρκετούς άντρες κι αυτό κάποιες φορές της στοίχισε. Σχεδόν έφτασε στη χρεωκοπία εξαιτίας του Πολ Ιρίμπ, του εθνικιστή διευθυντή κι αρχισυντάκτη του παρισινού περιοδικού, "Τemoin". Κάποιες φορές "φλέρταρε" με τον ίδιο το φασισμό, όχι μόνο με συμπατριώτες της εθνικιστές αλλά και με Ναζί. Η πληροφορία ότι κι η ίδια δεν συμπαθούσε τους κομμουνιστές, τους Εβραίους, τα συνδικάτα και τον σοσιαλισμό λειτούργησε επιβαρυντικά στη στοιχειοθέτηση του φακέλου της.

Ο Γερμανός που αμαύρωσε το βιογραφικό της

Οι κατηγορίες ανέφεραν ότι ήταν στρατολογημένη από τον εραστή της, Γερμανό αξιωματούχο της Γκεστάπο, τον βαρόνο, Χανς Γκίντερ φον Ντίνκλατζ. Ήταν 13 χρόνια μικρότερός της. Η Κοκό Σανέλ -όταν αρνήθηκε οποιαδήποτε σχέση με τους Ναζί. Είπε ότι απλώς ήταν πρόκληση για εκείνη να σχετιστεί ερωτικά με έναν τόσο νέο άνδρα.

Η σκοτεινή ιστορία που την περβάλλει

Στο βιβλίο "Sleeping with the Enemy: Coco Chanel’s Secret War", ο Αμερικανός δημοσιογράφος, που ζει και εργάζεται στη Γαλλία, Χαλ Βον γράφει ότι το 1940, σε ηλικία 57 ετών, η Coco Chanel στρατολογήθηκε από την Abwehr, (γερμανική Στρατιωτική Υπηρεσία Πληροφοριών), ως μέλος της μυστικής υπηρεσίας πληροφοριών του Χίτλερ, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, για να γίνει η πράκτορας F-7124, κωδική ονομασία του Γουέστμινστερ, του ονόματος του πρώην εραστή και φίλου της, του δούκα του Γουέστμινστερ. Το βιβλίο έγινε και ντοκιμαντέρ με τίτλο "L'Ombre d'un doute" ("H Σκιά μιας Αμφιβολίας") και προβλήθηκε στη γαλλική τηλεόραση.

'Οταν ο Τσόρτσιλ αρνήθηκε την προσφορά της Σανέλ

Η σκοτεινή φιλοναζιστική της δράση ξεκίνησε το 1940 μετά τη συντριβή του γαλλικού στρατού, όταν η σχεδιάστρια επέστρεψε στο Παρίσι και εγκαταστάθηκε στο ξενοδοχείο Ritz που λειτουργούσε σαν αρχηγείο της γερμανικής πολεμικής αεροπορίας, Luftwaffe, στη Γαλλία εκείνη την περίοδο. Σύντομα ξεκίνησε μια σχέση με τον αξιωματούχο Χανς Γκίντερ φον Ντίνκλατζ και αξιοποιήθηκε από την γερμανική υπηρεσία χάρη στις υψηλές γνωριμίες της. Το 1943 ταξίδεψε στη Μαδρίτη για να συναντήσει τον Τσόρτσιλ και να προσπαθήσει να του αλλάξει γνώμη σχετικά με την ανακωχή που επιχειρούταν τότε.

Μάλιστα, ο ιστορικός Henry Gidel επεσήμανε πως ο Τσόρτσιλ αρνήθηκε την προσφορά της λέγοντας ότι η σχεδιάστρια "επέδειξε απίστευτη μεγαλομανία και αφέλεια πιστεύοντας ότι μπορεί να του αλλάξει γνώμη". Σύμφωνα με τον ιστορικό Franck Ferrand , η Σανέλ χρησιμοποίησε την επιρροή της στους κύκλους των Ναζί προκειμένου να σώσει την επιχείρησή της, την οποία είχε πουλήσει το 1924 σε μια οικογένεια Εβραίων. Η ιέρεια της μόδας ήλπιζε πως οι νόμοι των Γερμανών που απαγόρευαν στους Εβραίους να είναι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων μπορεί να της επέτρεπαν να ανακτήσει και πάλι την εταιρεία της. Αυτό που δεν ήξερε, βέβαια, τότε ήταν πως η οικογένεια Wertheimer που είχε αγοράσει την επιχείρηση της και το διάσημο Chanel No 5 είχε ήδη πουλήσει το μερίδιό της σε μη-Εβραίους επιχειρηματίες πριν τον πόλεμο και ανέκτησαν την ιδιοκτησία μετά τη λήξη του.

Το ντοκιμαντέρ πάντως υποστηρίζει ότι οι αξιωματούχοι της μεταπολεμικής Γαλλίας αφαίρεσαν τα αρχεία των Γάλλων προσωπικοτήτων που είχαν σχέσεις με τους Γερμανούς και επινόησαν ψεύτικες διασυνδέσεις τους με την Γαλλική Αντίσταση προκειμένου να ανασχηματίσουν τη φήμη της χώρας.

Η επιστροφή και το τέλος

Το 1954, σε ηλικία 71 ετών, η Κοκό επιστρέφει από τη Λωζάνη οριστικά στο Παρίσι. Άνοιξε και πάλι τα μαγαζιά της, τα οποία είχε κλείσει το 1939 απολύοντας 4.000 υπαλλήλους. Είχαν απεργήσει το 1936 ζητώντας μικρότερα ωράρια και υψηλότερες αμοιβές. Η Σανέλ, με την επιστροφή της στη Γαλλία, σχεδίασε ξανά τις σπουδαίες δημιουργίες της και γιγάντωσε τις επιχειρήσεις της. Άφησε την τελευταία της πνοή στα 88 της χρόνια στο Ριτζ. Δύο ώρες μετά τον περίπατό της, εκείνη την Κυριακή του Ιανουαρίου του 1971, είπε στην καμαριέρα: "Ζαν, πνίγομαι” κι έπειτα μονολόγησε: "Είναι όπως όταν κάποιος πεθαίνει”. Μετά βάφτηκε, χτενίστηκε, ντύθηκε κι έφυγε… Ενταφιάστηκε στη Λωζάννη, στον τάφο που είχε σχεδιάσει η ίδια χωρίς πέτρα από πάνω. "Για την περίπτωση που θα ήθελα να ξαναβγώ", είχε πει.

Read Next

06 Μαϊ 2024

Πού έκαναν Ανάσταση οι μεγάλοι αστέρες του παλιού ελληνικού κινηματογράφου;

Σπάνιο ντοκουμέντο με πρωταγωνιστές του θεάτρου, του κινηματογράφου και της τηλεόρασης στις αρχές της δεκαετίας του 70 από το αρχείο της ΕΡΤ.

06 Μαϊ 2024

Η πρώτη γυναίκα στον κόσμο που απέδειξε πως μπορείς να είσαι σέξι μέσα σε κουστούμι

Όταν η Μάρλεν Ντίτριχ ανέτρεψε μέσα σε μία στιγμή όλα όσα ξέραμε για τη μόδα.

Περισσότερα από

Stories

05 Μαϊ 2024

Η Άννα Παναγιωτοπούλου της ιστορικής Λιλιπούπολης των παιδικών μας χρόνων

Λίγοι γνωρίζουν την συνεργασία της Άννα Παναγιωτοπούλου με την ιστορική Λιλιπούπολη, το βαθύτατα δημοκρατικό, (αν και παιδικό) έργο, του Μάνου Χατζιδάκι στο Γ' Πρόγραμμα.

05 Μαϊ 2024

35 χρόνια πριν: Μαρινέλλα - Σταμάτης Φασουλής φίλοι για πάντα

Οι δύο καλλιτέχνες μετρούν μια μακροχρόνια φιλία και εδώ τους παρακολουθούμε σε έναν διαφορετικό διάλογο

05 Μαϊ 2024

Η μοναδική Ρένα Βλαχοπούλου δίνει τις δικές της ευχές για το Πάσχα

Η Ρένα Βλαχοπούλου δίνει τις δικές της ευχές για το Πάσχα το μακρινό 1992.

05 Μαϊ 2024

Λεωνίδιο: Το φαντασμαγορικό έθιμο της Ανάστασης, τα 600 φωτισμένα αερόστατα στο νυχτερινό ουρανό

Η μικρή όμορφη και γραφική πρωτεύουσα της Τσακωνιάς μετατρέπεται σ΄ένα γιγάντιο σκηνικό θεάματος, ήχου και φωτός.

04 Μαϊ 2024

Άννα Παναγιωτοπούλου: Μια σπάνια συνέντευξη της σπουδαίας ηθοποιού το 2001

Όταν η Έλενα Ακρίτα φιλοξένησε το 2001 στην εκπομπή "Φώτα Πορείας" την Άννα Παναγιωτοπούλου. Την ηθοποιό που όλοι λατρέψαμες και έφυγε σαν σήμερα από την ζωή.

04 Μαϊ 2024

"Πού πας ωρέ τσατσαμίνι μου;" Ένα νοερό πασχαλινό ταξίδι στην "Κοντέσα του Ιονίου"

Ένας Κερκυραίος θυμάται την βαθιά παραδοσιακή, ορθόδοξη, καθολική, ειδωλολατρική, βενετσιάνικη και τόσο ταπεραμεντόζα Λαμπρή του νησιού του.

04 Μαϊ 2024

Πάσχα: Τα έθιμα της Ζακύνθου

Από την επτανησιακή πολυφωνική εκκλησιαστική μουσική ως την Ανάσταση με τον Εσταυρωμένο και την εικόνα της της Mater Dolorosa.

04 Μαϊ 2024

Ειρήνη Παπά και Πενέλοπε Κρουζ σε ένα σπάνιο στιγμιότυπο 23 χρόνια πριν

Ο φωτογραφικός φακός αποθανατίζει την Ειρήνη Παπά και την Πενέλοπε Κρουζ, όταν πρωταγωνιστούσαν στην ταινία "Το Μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι"