«Το Μάρτιο του 1967, ο Μισέλ Φουκώ, ο Γάλλος μεταμοντερνιστής φιλόσοφος, καλεσμένος από μια λέσχη αρχιτεκτονικών μελετών, έδωσε μια διάλεξη με τίτλο «περί αλλοτινών χώρων», υποστηρίζοντας την ύπαρξη του "άλλου" μέσα στο "όλον"», διαβάζω σε μια σπουδαστική διάλεξη που παρουσιάστηκε τον Ιούλιο του 2012 στην αρχιτεκτονική ΕΜΠ.
Μία από τις αρχές της ετεροτοπολογίας, όπως την ονομάζει ο Φουκώ είναι η εξής: η ετεροτοπία έχει τη δυνατότητα να αντιπαραθέσει σε έναν πραγματικό τόπο πολλούς χώρους, πολλές θέσεις οι οποίες από μόνες τους είναι ασύμβατες, ενώ η «κατάργηση του χρόνου», η απεμπλοκή απ’ τους καθημερινούς ρυθμούς, συνοδεύεται απ’ την (επ)ανακάλυψη ενός διαφορετικού, εφήμερου, «γιορτινού» χρόνου.
Όλα αυτά, κάπως αλλόκοτα, συνδέονται στο μυαλό μου με το πρότζεκτ του graphic designer, Μπάμπη Μελικίδη, ο οποίος γιόρτασε τον ακίνητο χρόνο της καραντίνας του όπως μπορούσε. Δημιουργώντας εικόνες μέσα στο ίδιο, συμπαγές κάδρο. Ό,τι έκανε και τότε που δουλεύαμε μαζί στις σάλες των περιοδικών, μιας και με τον Μπάμπη έχουμε ζήσει, στο παρελθόν, τη συναδελφική συνύπαρξη ατελιέ-σύνταξης, τη χρυσή εποχή των εντύπων, των XL τευχών, του διεσταλμένου χρόνου και του ωφέλιμου γραφιστικού χώρου.
Τώρα αυτός αποφάσισε να βρίσκεται στο δωμάτιο του ενώ ταυτόχρονα να βρίσκεται παντού.
-Πες μου για την ιδέα του πρότζεκτ αυτού;
19 Μαρτίου το μεσημέρι μετέφερα τον υπολογιστή στο σαλόνι του σπιτιού μου. Τον τοποθέτησα στη άκρη ενός μακρόστενου τραπεζιού και γέρνοντας λίγο αριστερά το κεφάλι είδα την μπαλκονόπορτά μου. «Δηλαδή, αυτό θα αντικρίζω για τον υπόλοιπο καιρό που θα είμαι στο σπίτι;» αναρωτήθηκα. Έχοντας μόλις διαβάσει μια συνέντευξη του αρχιτέκτονα Θεοδόση Τάσιου μου ήρθε στο μυαλό μια φράση του. «Αυτή η ριζική αλλαγή συνηθειών με τον εγκλεισμό ή θα σε οδηγήσει στην πλήξη και τη σαχλαμάρα ή θα είναι μια πολλαπλή ευκαιρία να ικανοποιήσεις την καρδιά σου». Και τα δυο μου φάνηκαν πολύ ενδιαφέροντα και έτσι φτιάχτηκε το πρώτο, πολύ απλό ψηφιακό κολάζ. Μετά, πήρε τον δρόμο του χωρίς ιδιαίτερη σκέψη.
-Πώς το ονομάζεις;
Δεν το έχω σκεφτεί είναι η αλήθεια.
-Πιστεύεις ότι η καραντίνα μας άλλαξε;
Ήρθε σαν ένα σοκ και αναστάτωσε την καθημερινότητά μας. Όπως λοιπόν συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις ψυχολογικών τραυμάτων, οι σωματικές και συναισθηματικές αντιδράσεις χρειάζονται χρόνο για να προσαρμοστούν σε νέες πραγματικότητες. Αλλά το πόσο ένα τέτοιο γεγονός θα επηρεάσει την συμπεριφορά μας μετά το τέλος της, δεν μπορώ να το γνωρίζω. Η κοινωνική συμπεριφορά σίγουρα θα αλλάξει, θα αποκτήσουμε διαφορετικούς κώδικες, όμως πιστεύω ότι θα προσαρμοστούμε και θα αφομοιώσουμε τις όποιες αλλαγές. Κάτι που με απασχολεί είναι, ας πούμε η χειραψία, μια ιεροτελεστία που φανέρωνε εντιμότητα, χαρακτήρα. Τώρα θα πρέπει να βρούμε άλλο τρόπο επικοινωνίας. Μένει να το διαπιστώσουμε στους επόμενους μήνες.
«Κάνε αυτό που αγαπάς και δεν θα ξαναδουλέψεις ποτέ στη ζωή σου» είχε πει ο αγαπητός George Lois, Art Director του Esquire.
-Πες μου με λίγα λόγια το επαγγελματικό στόρι σου. Δώσε μου το ρεζουμέ.
Είμαι γραφίστας. Είμαι από τους τυχερούς που έζησαν την δυναμική εξέλιξη της δουλειάς μας από την αναλογική εποχή στην ψηφιακή. Από τύχη βρέθηκα να σχεδιάζω περιοδικά και αμέσως έγινα «εικονολάτρης». Η «αφήγηση» μιας φωτογράφησης, ο σχεδιασμός ενός τίτλου, οι γραμματοσειρές, τα διαφορετικά χαρτιά και οι τεχνικές της τυπογραφίας δημιουργούσαν κομμάτια ενός παζλ που κατασκεύαζαν ίσως την πιο λαϊκή (popular) και εφήμερη τέχνη-προϊόν, το περιοδικό. Ο λογότυπος, μια διαφημιστική καμπάνια, μια συσκευασία, όλα ξεκινούν από μια ιδέα που όταν την βλέπεις να οπτικοποιείται και ολοκληρώνεται γίνεται αμέσως κομμάτι σου. «Κάνε αυτό που αγαπάς και δεν θα ξαναδουλέψεις ποτέ στη ζωή σου» είχε πει ο αγαπητός George Lois (Art Director του Esquire). Δουλεύω σαν freelancer και προσπαθώ να κάνω δουλειές όσο γίνεται με διαφορετικό αντικείμενο. Από το art direction σε μια φωτογράφηση, το σχεδιασμό ενός site ή την εταιρική ταυτότητα, κάθε δουλειά προσφέρει μια διαφορετική εμπειρία, αλλά πολύ περισσότερο προσφέρει γνώσεις κάνοντας έρευνα για το αντικείμενο με το οποίο θα ασχοληθείς. Είναι σαν να λύνεις μια διαφορετική άσκηση κάθε φορά.
-Τι αλλάζει στα μίντια με την κυριαρχία του ντίτζιταλ;
Υπάρχει μεγάλη διαφορά στα media σήμερα από την εποχή του «αναλογικού». Θα σου πω κάτι που το λέω και μιλώντας με πελάτες μου όταν θέλουν κάτι digital. Το σημαντικότερο στοιχείο στην ψηφιακή εποχή είναι το περιεχόμενο. Από την φωτογραφία που θα μπει μέχρι την πιο ιδανική εμπειρία για το χρήστη που μπορεί να προσφέρει ένα ψηφιακό μέσο, αν δεν υπάρχει το προσεγμένο περιεχόμενο δεν θα αντέξει. Γιατί πολύ απλά ότι και να κάνει ο σχεδιαστής ή ο developer αυτό που θα μείνει στον χρήστη είναι η ουσία, το νόημα ενός κειμένου γραμμένο με μια απλή γραμματοσειρά, η φωτογραφία που δεν έχει δει αλλού.
-Ποιος κερδίζει στα σημεία; Η εικόνα ή ο λόγος τελικά;
Η Πληροφορία είναι ο «εγωιστής» κυρίαρχος του παιχνιδιού πια, που μαζί με τον «αδιάφορο» για το τι συμβαίνει Χρόνο δεν αφήνουν περιθώρια στην κλασική και αγαπημένη, κάποια εποχή, κόντρα που αναφέρεις! Το βλέπεις στο πώς εξελίσσονται τα ψηφιακά media. Ο σκοπός τους είναι ένας, να περάσουν με εύκολο, άμεσο και γρήγορο τρόπο την πληροφορία που έχουν να σου δώσουν. Είτε είναι καλή, είτε είναι «νοθευμένη». Γι’ αυτό, όλο και περισσότερο, μεγάλα δημοσιογραφικά μέσα στο εξωτερικό περνάνε στο στάδιο της απόλυτα οπτικοποιημένης πληροφορίας, με όμορφα γραφικά, γλυκιά και καθαρή voice over φωνή, επιμελημένα βίντεο που δεν ξεπερνούν τα 10-12 λεπτά. Φυσικά, δεν θα πάψει να υπάρχει και η σπουδαία αρθρογραφία που θα την αναζητούμε και θα πληρώνουμε (αν χρειαστεί) για να την διαβάζουμε. Θα περιοριστεί όμως πολύ και θα είναι δύσκολο να την ανακαλύπτουμε.
-Τι θα κάνεις την πρώτη μέρα που θα βγεις από την καραντίνα;
Δουλεύοντας remote (απομεμακρυσμένος στα ελληνικά) τα τελευταία χρόνια, δεν ένιωσα το αίσθημα της καραντίνας τόσο δυνατά όσο οι περισσότεροι. Οι ημέρες είχαν πάντα κάτι ενδιαφέρον. Το πιο πιθανό είναι να κάνω έναν από τους αγαπημένους μου μεγάλους περιπάτους στην Αθήνα, χαζεύοντας τη ζωντάνια της και ακούγοντας τους ήχους της.
Ο σκοπός των ψηφιακών media είναι ένας, να περάσουν με εύκολο, άμεσο και γρήγορο τρόπο την πληροφορία που έχουν να σου δώσουν. Είτε είναι καλή, είτε είναι «νοθευμένη».
Δείτε περισσότερες εικόνες στο προφίλ του Μπάμπη Μελικίδη στο φέισμπουκ:
Ακολουθήστε το WomanToc στο Instagram
