Ποιες ήταν ουσιαστικά οι Αμαζόνες, οι θρυλικές πολεμίστριες που έριχναν τα βέλη τους από τη ράχη των αλόγων τους και αποτελούσαν κεντρικό θέμα σε αμέτρητες ιστορίες και έργα τέχνης στην αρχαία Ελλάδα, την Αίγυπτο και την Κίνα;
Η πραγματικότητα είναι πιο καθηλωτική ακόμα και από τους μύθους γύρω από αυτές, όπως αποκαλύπτει η Adrienne Mayor, ιστορικός στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, στο βιβλίο της: «Αμαζόνες: Αλήθειες και μύθοι των πολεμιστριών της αρχαιότητας».
«Ανασκαφές σε τάφους της Ευρασίας έφεραν στο φως γυναικείους σκελετούς, σημαδεμένους από μάχες, καλυμμένους με χιτώνες και παντελόνια και θαμμένους μαζί με τόξα, τσεκούρια, ακόντια και εξοπλισμό για άλογα», περιέγραψε η ίδια στο CNN.
«Οπότε, επιβεβαιώνεται ότι αυτές οι πολεμίστριες πράγματι υπήρξαν σε εποχές και μέρη που αναφέρονταν από τους αρχαίους Έλληνες, καθώς και άλλους λαούς»
Αυτές οι γυναίκες - που συνήθως αναπαριστώνται να μάχονται με θάρρος και να πεθαίνουν ηρωικά - απαθανατίστηκαν σε έργα τέχνης της αρχαιότητας, αλλά ακόμα και σε βαζάκια για αρώματα ή σε κουτιά για κοσμήματα που χρησιμοποιούνταν για πολλούς αιώνες.
Όμως, μαζί με τη «βάρβαρη» εικόνα τους, διασώζονται και πολλές ιστορίες αγάπης και φιλίας με τους άνδρες.
«Οι Αμαζόνες είχαν μια ζωή πολύ διαφορετική από τις Ελληνίδες γυναίκες, που ήταν αναγκασμένες να μένουν στο σπίτι κάνοντας οικιακές δουλειές», εξηγεί η Mayor.
«H ιδέα ισχυρών, ανεξάρτητων γυναικών που ζούσαν σε μακρινά μέρη δημιουργούσαν διφορούμενα συναισθήματα στις Ελληνίδες: δέος, φόβο, σεβασμό, επιθυμία».
Η Mayor, λοιπόν, καταρρίπτει τους πέντε διαδεδομένους μύθους για την Αμαζόνες και περιγράφει την αλήθεια:
1) Έκοβαν το ένα στήθος τους για να ρίχνουν καλύτερα τα βέλη.
Αυτός ο μύθος διατηρήθηκε για περισσότερα από 2.500 χρόνια. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 490 π.Χ., όταν ένας Έλληνας ιστορικός θέλησε να προσδώσει ελληνικές ρίζες στην ξένη λέξη «Αμαζόνα», υποστήριξε ότι αυτή η έννοια σημαίνει μια γυναίκα που δεν έχει στήθος και συμπέρανε ότι οι συγκεκριμένες γυναίκες το αφαιρούσαν ώστε να μπορούν να μάχονται και να ρίχνουν τα βέλη τους καλύτερα. Όμως, όχι μόνο άλλοι Έλληνες ιστορικοί τον διέψευσαν, αλλά, επίσης, κανένας καλλιτέχνης δεν τις απεικόνισε με ένα στήθος.
2) Μισούσαν τους άνδρες.
Ήταν οι Αμαζόνες μια φυλή από αυταρχικές γυναίκες που μισούσαν τους άνδρες, τους υποδούλωναν και ακρωτηρίαζαν τα μικρά αγόρια; Αυτός είναι ένας ακόμα μύθος. Εμφανίστηκε γιατί οι άνδρες καταπίεζαν τις γυναίκες τους, εφόσον, με τη δική τους λογική, αν αυτές ήταν δυνατές και ανεξάρτητες, τότε εκείνοι θα αναγκάζονταν να υποταχθούν. Όμως, μια άλλη ελληνική ονομασία για τις Αμαζόνες σημαίνει «ίσες με τους άνδρες». Επιπλέον, Έλληνες ποιητές τις αποκαλούσαν «αγαπημένες των ανδρών», ενώ υπάρχουν και πολλές ιστορίες για ερωτικές ιστορίες μεταξύ τους.
3) Παραιτούνταν από τη μητρότητα για να γίνουν πολεμίστριες.
Οι περισσότερες Αμαζόνες θυσίασαν τη μητρότητα; Ο μύθος περιγράφει αυτές τις γυναίκες ως «εργαζόμενες μητέρες» υπερβολικά απασχολημένες με τις μάχες τους για να θηλάσουν, οπότε έτρεφαν τα μωρά τους με το γάλα από τα θηλυκά άλογα. Όμως, και αυτό έχει καταρριφθεί, εφόσον, στους τάφους τους, δίπλα στους δικούς τους σκελετούς, οι αρχαιολόγοι έχουν ανακαλύψει και σκελετούς παιδιών.
4) Μόνο οι αρχαίοι Έλληνες έλεγαν ιστορίες για Αμαζόνες.
Οι νεότεροι μελετητές τείνουν να πιστεύουν οι Αμαζόνες ήταν αντικείμενο συζήτησης των αρχαίων Ελλήνων. Όμως, αναφορές σε αυτές γίνονται και στη λογοτεχνία και την τέχνη της αρχαίας Αιγύπτου, της Περσίας, της Καυκασίας, της Κεντρικής Ασίας, της Ινδίας, ακόμα και της Κίνας.
5) Ήταν αποκύημα της φαντασίας των Ελλήνων.
Σύμφωνα με τους Έλληνες, οι Αμαζόνες κινούνταν στην ευρεία περιοχή από τη Μαύρη Θάλασσα ως τη Μογγολία. Πρόσφατες αρχαιολογικές έρευνες σε περισσότερους από 300 αρχαίους τάφους της Ευρασίας δείχνουν ότι αυτές δεν είναι αποκύημα της φαντασίας των Ελλήνων. Και όσο οι Έλληνες άρχιζαν να έχουν εμπορικές συναλλαγές με την περιοχή πάνω από τη Μαύρη Θάλασσα, πρόσθεταν πιο ρεαλιστικές λεπτομέρειες στις ιστορίες που τις αφορούσαν και τις εικόνες που τις απεικόνιζαν.